De zomer naakt, Brabantse meesters & de Tachtigers tentoongesteld - Editie #165
Maandelijkse nieuwsbrief over de schilders van de Haagse School.
Welkom bij de 164ste editie van de Haagse School Nieuwsbrief.
Natuurlijk denken we aan Gorter in het voorjaar. Een nieuwe lente en een nieuw geluid. Maar de eerste euforie over het voorjaar is alweer geluwd, het is een dieper verlangen dat ervoor plaatsmaakt. Naar de zomer. Ik vond een mooi gedicht van de Vlaamse dichter Pol de Mont die woonde en werkte in Brussel. Hij weet precies dit gevoel te beschrijven in zijn gedicht ‘De zomer naakt’ uit de bundel Lentesotternijen (1881).
Veel Haagse School schilders woonden in Brussel (onder andere Willem Roelofs, Paul Gabriël en Jan de Haas), wat prachtig en uitvoerig is beschreven in het boek ‘Halverwege Parijs’, door Saskia de Bodt. Ik moest aan deze schilders denken toen ik het gedicht van De Mont - die zij ongetwijfeld kenden - voor het eerst las.
Juist bij een nakende zomer trokken de Nederlandse schilders richting Den Haag, om zich vanuit daar voor enkele maanden te laven aan hun vaderland. Niet alleen om vrienden, familie, kunstbroeders en hun kunsthandelaars te bezoeken, de schilders waren vooral ‘thuis’ om inspiratie op te doen in het groen van de polders en het zilt van de zeeluchten. Met koffers vol schetsen keerden ze dan tegen het eind van de zomer weer naar Brussel, om daar in de winter de schetsen, gevoed met de nodige heimwee uit te werken in schilderijen.
Onderstaand, de eerste strofen uit ‘De zomer naakt’ van pol de Mont, lees het volledige gedicht hier.
Nu is het overal
aan gang.
Langs bosschen, beemden, meeren,
is 't één geschal,
één wildgezang,
een rusteloos kwinkeleeren!
Uit ieder nest, op elken tak,
waar gistren nauw een ei nog lag,
is nu een jong ontsprongen,
en trippelend springt het de oukens na,
en piept: ‘Jochij! van hopsasa!
De zomer naakt! Gezongen!’
En waar de Mei
slechts botten bracht,
in 't groene blad verdoken,
ziet! hei en wei
't is al één pracht
van bloemen, rijk ontloken.
En als de wind daar over waait,
en 't zuchtend loof met kussen paait,
de wind, de wilde jongen!
Aankomende veilingen
VENDUE NEXTDOOR DEN HAAG - Part 1 | 2 juni - met Mesdag-van Houten, tekeningen door Barbara van Houten, Tholen, Willem Elisa Roelofs, Jan Smits, Rensburg, Antoni de Jonge, Roermeester en een tuin met een huis door Keus. Check hier. Part 2 Premium | 3 juni - met W.J. Schütz, Klinkenberg, Akkeringa, Margarethe Roosenboom, Bastert, M.A Koekkoek II, Scherrewitz, Mauve, Bosboom, Anne Quarles van Ufford, Wijsmuller, Pieters, Bakker-Korff, Van Wijngaerdt, Tholen en een boer met een koe door W.G.F. Jansen. Check hier.
VEILINGHUIS ZUYDWAL HUIZEN - Kunst & Antiekveiling - 16 juni - met Constant Artz, Mari ten Cate, Akkeringa, Van Borselen, Van Kregten, Schaap, De la Rivière, Willem Elisa Roelofs, Schulman en ‘Oorlog en vrede’ door Jan Toorop, Cornelis de Bruin, Margaretha Wisselingh en Van Steenwijk. Check hier.
VEILINGHUIS ONDER DE BOOMPJES LEIDEN - Catalogus online: 7 juni - Veilingen: sluiten vanaf maandag 16 t/m woensdag 18 juni. Check hier.
VEILINGHUIS KORST VAN DER HOEFF DEN BOSCH - - Kunst & Antiekveiling - 23-27 juni - De catalogus komt vrijdag 13 juni 2025 rond 17.00 uur online. Check hier.
VEILINGHUIS DERKSEN ARNHEM - Kunst & Antiekveiling - 16/23 juni - met Weissenbruch, Willem Vester, Willem Elisa Roelofs, Van Prooijen, Markus, Schilt, Hammes en Rip. Check hier.
MEDUSA ACTIONEERS - Juni veiling - 23/34 juni - Maandag 23 juni vanaf 18:30: Kunst, Antiek & Aziatica (Lotnummers 1 t/m 420) - meer informatie volgt. Check hier.
VEILINGHUIS ALD FRYSLAN WOMMELS - Kunst & Antiekveiling - 23/27 juni - meer informatie volgt. Check hier.
VENDU ROTTERDAM - Algemene Veiling - 25/26 juni - met Otto van Thol, Weiland, Van Hulsteijn, Graadt van Roggen, Willem de Zwart, Koppenol, Doeleman en Berend Brouwer. Check hier.
Verkoopexpositie: ‘De Tachtigers’ - Kunsthandel Hein A.M. Klaver - Baarn
Kunsthandel Hein A.M. Klaver in Baarn organiseert nog tot 2 juni een verkoopexpositie over De Tachtigers. Tijdens de expositie zijn werken uit de eigen collectie te zien van een groep eigenwijze jonge kunstenaars die het roer omgooiden en daarmee de weg vrijmaakten voor tal van nieuwe kunststromingen in de twintigste eeuw.
Tot de Beweging van Tachtig behoorden kunstenaars als Isaac Israels, George Hendrik Breitner, Willem Witsen, Jacobus van Looy, Eduard Karsen, Gerrit Willem Dijsselhof, Willem Bastiaan Tholen, Maurits van der Valk, Piet Meiners, Suze Robertson en Cato Kool. Ook schrijvers sloten zich aan bij de Tachtigers. De belangrijkste vertegenwoordigers van de beweging waren Willem Kloos, Albert Verwey, Frederik van Eeden, Lodewijk van Deyssel, Herman Gorter en Hélène Swarth. Kunst moet ‘de allerindividueelste expressie van de allerindividueelste emotie’ zijn, schreef dichter Willem Kloos. Meer informatie hier
Tentoonstelling: ‘20e Eeuwse Meesters in en uit Brabant’ - Atelier Born-Art - Vessem
In Atelier Born-Art in Vessem is van 1 juni tot en met 6 juli 2025 de tentoonstelling ‘20e Eeuwse Meesters in en uit Brabant’ te zien, samengesteld uit de 'Collectie Geerts’. De expositie toont een breed scala aan Brabantse schilders van rond 1900, met een focus op figuratieve en realistische kunst, veelal met wortels in het landelijke leven. Schilders uit de latere generaties van de Haagse School zijn ruim vertegenwoordigd, met onder andere Frans Oerder (1867–1944) en Chris Hammes (1872–1965), Jan Kruijsen (1874–1938), Roland Larij (1855–1932) en Jacob Sterre-de Jong (1866–1920). De opening wordt op zondag 1 juni van 14:00 uur verricht door Eric Beex, wethouder van cultuur van de gemeente Eersel. Meer info hier.
Tentoonstelling: ‘Grensverlegger van Houten – Wereldmerk Chocolade uit Weesp’ - Museum Weesp
“Best & Goes farthest”. Met deze slogan verkocht chocolademaker Van Houten ver over de grens van Weesp, van Nederland, ver buiten Europa, zelfs over de hele wereld zijn heerlijke bonbons, chocoladerepen en cacaopoeder. Museum Weesp brengt dit succesverhaal in beeld met prachtige kleurrijke affiches en bonbondozen, vaak ontworpen door toonaangevende kunstenaars en vormgevers als Willy Sluiter en Johan Briedé. Van Houten was (en is: het merk is razend populair in Azië) zeer vooruitstrevend in zijn reclamecampagnes, de chocolademaker liep voorop met het gebruik van de nieuwste technieken. In de tentoonstelling is ook de allereerste reclamefilm uit het jaar 1899 te zien, hierin springt een zieke ambtenaar vol levenslust uit bed, na het drinken van Van Houten cacao. Meer informatie hier.
Laatste kans I: ‘Binnenskamers - Interieurtjes van Alexander Hugo Bakker Korff’ - Museum Paul Tétar van Elven - Delft (tot 29 juni)
De tentoonstelling ‘Binnenskamers - Interieurtjes van Alexander Hugo Bakker Korff’ over de schilder Bakker Korff (1824 - 1882), de beste vriend van Paul Tétar van Elven, is verlengd tot 29 juni. De studiegenoten aan de Haagse Academie en werden boezemvrienden, ‘broeders in de kunst’. Samen studeerden ze, bespraken zij de schilderkunst, bezochten elkaars familieleden en schreven elkaar uitgebreide brieven over van alles en nog wat, zoals goede vrienden en vakbroeders dat doen. Nog tot 25 mei 2025. Meer informatie hier.
Laatste kans II: 'Schilderachtig Dordrecht. Een tijdreis door de stad' - Dordrechts Museum (tot 1 juni)
Een tentoonstelling waarin het Dordrechts Museum laat zien dat Dordrecht tot de meest geschilderde steden van Nederland behoort en nog altijd schilderachtig mooi is. De oudste stad van Holland werd door de eeuwen heen vastgelegd door beroemde meesters als Jan van Goyen, Johan Barthold Jongkind, James Whistler, Charles-François Daubigny, Tina Blau, Willem Witsen en Kees van Dongen.
In de bijbehorende publicatie 'De schilders van Dordrecht' (2025, Uitgeverij WBOOKS) komt voor het eerst de volledige reikwijdte aan bod van de vele binnen- en buitenlandse kunstenaars die zich vanaf de 15de eeuw lieten inspireren door de stad aan het water. Meer informatie over het boek hier en over de tentoonstelling hier.
Laatste kans III: ‘Verdroomd impressionisme’ - Noord-Veluws Museum - Nunspeet (tot 1 juni)
In het Noord-Veluws Museum is een tentoonstelling te zien met een uitgebreid overzicht van het oeuvre van de in het Groningse Winschoten geboren Edzard Koning (1869-1954), ook broer Arnold Koning (1860-1945) is vertegenwoordigd.
Al in 1886 trok Edzard Koning met zijn studievrienden Lapidoth en Thorn Prikker van de Haagse Academie voor Beeldende Kunsten naar Nunspeet. Het dorp op de noordelijke Veluwe werkte in die tijd als een magneet op kunstenaars. Buiten schilderen – en plein air – wilden ze. In navolging van de kunstenaars in het Franse Barbizon zochten zij eind 19e eeuw nieuwe ongerepte plekken waar het leven eenvoudig en puur was. Rond 1900 krijgt Edzard Koning grote bekendheid als illustrator van De kleine Johannes van Frederik van Eeden. Meer informatie hier.
@MuseumGouda via Instagram
Welkom, zomerdag! De tentoonstelling 'Jo Koster, kunstenaar' heeft er nog een schilderij bij gekregen, een heerlijk veld vol lelies: in bruikleen van @Singerlaren.
"De zomer spat van het doek!" zegt gastconservator Karlijn de Jong over het kunstwerk. "Jo Koster schilderde streepjes lavendel tussen het groen en gebruikte lila in de stralende lucht... Het is een sprekend voorbeeld van hoe Koster in haar werk de schoonheid van de natuur viert."
Kom meegenieten van dit en veel ander moois, van kleurrijke portretten tot vakkundige schetsen, in 'Jo Koster, kunstenaar'.
🖼️ Landschap, 1917, Singer Laren, schenking Collectie Nardinc
📷 Foto 1 en 2: Museum Gouda, foto: 3 Tom Haartsen
Bekijk de volledige post op Instagram hier.
Het resultaat / aanbod
Werken van Haagse School schilders zijn te koop voor iedereen: van €100.000.000,- tot €100,- Van veilinghuis tot Marktplaats. Elke editie treft u hier een werk dat te koop wordt aangeboden of recent is verkocht.
Robert Gemmell Hutchison (1855–1936) werd geboren in Edinburgh in 1855. In zijn jonge jaren begon hij aan een opleiding tot zegelgraveur, maar hij brak die af om zich volledig te wijden aan de schilderkunst. Hij schreef zich in aan de Manufacturer’s School of Art in Edinburgh, waar hij werd onderwezen door William McTaggart, een invloedrijke schilder en belangrijke inspiratiebron voor de jonge Gemmell Hutchison. Onder zijn mentorschap ontwikkelde Hutchison een persoonlijke benadering van het Britse impressionisme.
De invloed van Israëls
In 1905 reisde Gemmell Hutchison naar Nederland om werken van de Haagse School te bestuderen. Hij was vooral onder de indruk van de schilderijen van Jozef Israëls (1824-1911), waarin het dagelijkse leven van vissers, boeren en kinderen centraal stond. Deze ontmoeting met de Nederlandse schilderkunst leidde tot een ommekeer in zijn stijl. Terug in Schotland besloot hij voortaan en plein air te werken, met een lossere toets, lichtere kleuren en een meer schilderachtige benadering. De kinderportretten aan zee zijn direct verwant aan die van Israëls en andere Haagse School schilders zoals Blommers en Akkeringa.
On the Bents, Carnoustie, wordt op 5 juni geveild bij Lyon & Turnbull in Edinburgh, tijdens de veiling Scottish Paintings & Sculpture. Richtprijs £ 3.000 - 5.000
Bekijk het lot hier. Een overzicht van alle vier op Israëls geïnspireerde werken in de veiling hier.
*disclaimer - Bij twijfel wordt eventueel een kanttekening geplaatst aangaande de echtheid van getoonde werken, echter in geen geval wordt echtheid gegarandeerd, dwz ook niet wanneer er geen kanttekening geplaatst is.
Het boek De schilders van Rotterdam (WBOOKS, 2024) maakte ik samen met kunsthistoricus Werner van den Belt. Op zoek naar het DNA van de Rotterdamse schilderkunst. Waar de stad en de kunsten elkaar omarmen, is de haven nooit ver weg. Nu verkrijgbaar in de boekhandels of online hier.