Haagse School: de laatste nieuwsbrief (met een biografie over Mesdag door ChatGPT) - Editie #136

Aankomende veilingen

CATAWIKI AMSTERDAM - Classical Artworks Auction (Dutch & Belgian Art 1800-1950) - online tot 22 december - met W.C. Nakken, Kleijn, W.G.F. Jansen, een duingezicht door A.L. Koster, Stutterheim, Bakels, E.P. van Bommel, een jongensportret door Lopez De Leao Laguna, Sterre de Jong, Vertin, Scherrewitz, Hoppenbrouwers, Stroebel, P.C. Dommersen, Apol, Eversen, Willy Sluiter, Josef Bles, Bleckmann, David Oyens, en een stadsgezicht door Agatha Zethraeus. Check hier.

'Scheepswrak op het Veerse meer' - olieverf op doek: Reinier Bakels (kavel 64455921, Catawiki)

TWENTS VEILINGHUIS ENSCHEDE - Januariveiling - 12, 13 en 14 januari 2023 - met Voerman sr., Van Prooijen, Van Soest, Raaphorst, Mesdag-van Houten, Rip, de Vordense beek met koeien door Gorter, Kleijn, Van Everdingen, Dingemans, Sijthoff, De Bruin, een boerderij in de sneeuw door W.G.F. Jansen, Van der Stap, Briët en Van Wijngaerdt. Check hier.

Tentoonstelling: 'Het oog van Jan Veth' - Dordrechts Museum

Vanaf 18 februari 2023 kan iedereen genieten van 'Het oog van Jan Veth. Schilder en criticus rond 1900', de eerste grote overzichtstentoonstelling over de in Dordrecht geboren schilder en kunstcriticus Jan Veth (1864-1925).

Jan Veth was een veelzijdig man. Hij was een van de meeste gewaardeerde portretschilders en meest gerespecteerde kunstcritici van zijn tijd. Hij begaf zich in het hart van de Hollandse kunstwereld rond 1900. Veth schilderde talloze portretten en was een begenadigd prentenmaker. Hij schreef over beeldende kunst, was dichter en pionier op het gebied van monumentenzorg. Veth is met recht een beschouwende geest te noemen. Iemand die de kunst en de mensen om hem heen observeerde en haarfijn vastlegde. In rake, realistische en ontroerende portretten bracht Jan Veth zijn modellen op het doek tot leven. Die scherpe blik beperkt zich niet alleen tot zijn eigen kunst. Zijn intelligente en vlijmscherpe mening over de kunst van anderen was toonaangevend in de kunstgeschiedenis en zijn inzet voor het openbaar kunstbezit geldt nog tot de dag van vandaag. Veth zag als een van de eersten in Nederland het talent van Vincent van Gogh, bejubelde het werk van Breitner en Jan Toorop en stond als groot Rembrandt-kenner aan de wieg van Museum het Rembrandthuis.

Naast schilderijen en grafiek zijn er op de tentoonstelling ook brieven te zien die de geesteswereld van de kunstenaar tot leven wekken en zo een unieke blik bieden: door de ogen van de kunstenaar. Meer informatie hier.

Nieuws: de boomwortels van Van Gogh

In de 100ste editie van deze nieuwsbrief maakte ik melding van de ontdekking van de 'boomwortels van Van Gogh'. Het onderwerp van zijn laatste schilderij. Deze boomwortels zijn nu beschermd met een schutting, maar nog wel 'toegankelijk' voor publiek via een guided tour.

Op 28 juli 2021 maakte het Franse Institut Van Gogh bekend dat een historische foto de exacte locatie van Vincent van Goghs laatste schilderij ‘Boomwortels’ bevestigde. De locatie in Auvers-sur-Oise werd in 2020, aan het begin van de pandemie, ontdekt door Wouter van der Veen, wetenschappelijk directeur van het Institut Van Gogh dat gevestigd is in dezelfde plaats. Hij vond een ansichtkaart uit ca. 1900-1910 met daarop een tafereel met boomstammen en wortels die op een heuvel groeien. Vincent van Gogh (1853 - 1890) schilderde zijn ‘Boomwortels’ een paar uur voordat hij zelfmoord pleegde. Een gratis e-boek over deze ontdekking is hier beschikbaar via de website van Van der Veen.

Tentoonstelling: 'Hoge luchten' - Museum Gouda

'Stadspoort in Leerdam' - olieverf op doek: Jan Weissenbruch (herkomst: coll. Rijksmuseum, Amsterdam)

Door de eeuwen heen hebben kunstenaars de stad en het leven in de stad op vele manieren vastgelegd. Aan de hand van een oogstrelende selectie van 40 schilderijen uit het Rijksmuseum en bijzondere videoportretten van het kunstenaarsduo Martin & Inge Riebeek, maak je in de tentoonstelling Hoge Luchten kennis met drie eeuwen stadse vrijheden en vergezichten.

Ver- en stadsgezichten uit het Rijksmuseum

Met trots presenteert Museum Gouda prachtige vergezichten en intieme stadsgezichten van grote meesters uit de depots van het Rijksmuseum. Maar ook werken uit Museum Gouda zelf, die samen een periode van drie eeuwen bestrijken. Bewonder de prachtige schilderijen van de 17e-eeuwse schilders Albert Cuyp en Jan van Goyen, maar ook van Cornelis Springer, een meester uit de Romantiek. Uit de Haagse School zijn verschillende werken van Jacob Maris vertegenwoordigd. Een miox van bekende en minder bekende schilders, zoals George Breitner, Johan Barthold Jongkind, Isaac Ouwater, Frans de Hulst en Jan Weissenbruch vormen samen een zeer bezienswaardig en indrukwekkend geheel.

De tentoonstelling maakt deel uit van de vierdelige, reizende tentoonstelling 'Schatten uit het Rijks en is nog tot en met 17 september 2023 te zien in Museum Gouda. Meer informatie hier. Meer informatie over de tentoonstellingenreeks hier.

Via Instagram: @centraalmuseum

Brr... Het is koud buiten en de sneeuw hangt in de lucht. Ga jij in de kerstvakantie de deur uit? ⁠

Maak een winterse wandeling of breng een bezoek aan het museum! We zijn dit jaar ook geopend op tweede kerstdag. Boek je tickets via de link in bio.⁠

🎨 Elisabeth Adriani-Hovy, Sneeuwgezicht (gezicht op de Weerdsingel, vanaf de Bemuurde Weerd O.Z.), 1926⁠

Bekijk de volledige post op Instagram hier.

Biografie: H.W. Mesdag

De eer van de laatste biografie valt ten deel aan, hoe kan het ook anders, Hendrik Willem Mesdag. Schilder van de zee. Laatbloeier, netwerker, prijswinnaar en stempeldrukker. Maar pas op! De tekst is niet afkomstig van de schrijver dezes, maar geschreven door het taalmodel ChatGPT van het OpenAI initiatief dat gefinanceerd is met geld van Microsoft én Elon Musk. Is kunstmatige intelligentie in staat om journalisten en kunsthistorici binnenkort overbodig te maken? Oordeel zelf.

Hendrik Willem Mesdag (1831-1915) was een Nederlands kunstschilder en een belangrijke vertegenwoordiger van de Haagse School. Hij werd geboren in Deventer* als zoon van een bankier en groeide op in een welvarend gezin. Na zijn middelbare schooltijd ging Mesdag naar Amsterdam om te studeren aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten.

Mesdag begon zijn carrière als portretschilder, maar werd al snel geïnspireerd door het werk van de Franse kunstschilder Eugène Boudin, die hem leerde om te schilderen in de open lucht. Dit leidde tot een verandering in Mesdags stijl en hij begon landschappen te schilderen in een realistische stijl, met nadruk op de kleuren en licht van het Haagse strand.

'Portret van Mesdag' - tekening: Hendrik Haverman (bron: deverhalenvangroningen.nl)

Mesdag was ook een lid van de Haagse School, een groep van Nederlandse kunstschilders die zich concentreerde op het schilderen van het Nederlandse landschap en het dagelijks leven. Samen met andere leden van de Haagse School, zoals Johannes Bosboom en Jozef Israëls, probeerde Mesdag de Nederlandse schilderkunst op de kaart te zetten door het laten zien van de unieke schoonheid van het Nederlandse landschap.

Mesdag was ook actief als kunstverzamelaar en stelde regelmatig tentoonstellingen samen van zijn verzameling kunstwerken. Hij was een fervent verzamelaar van schilderijen van de Haagse School en had ook werken van andere belangrijke kunstschilders in zijn verzameling, zoals Vincent van Gogh en Claude Monet.

'Branding op de Noordzee' 1870 - olieverf op doek: H.W. Mesdag (herkomst: coll. De Mesdag Collectie)

Mesdag was ook betrokken bij het oprichten van het Haags Gemeentemuseum, waar hij een aanzienlijke gift deed van zijn verzameling kunstwerken. Hij was ook een van de oprichters van de Vereeniging Rembrandt, een organisatie die zich inzette voor de behoud van Nederlandse kunstwerken. Mesdag was een belangrijke figuur in de Nederlandse kunstwereld en zijn werken zijn te zien in belangrijke musea over de hele wereld. Hij overleed in 1915 op 84-jarige leeftijd.

'Avondstond op zee' ca. 1876 - olieverf op doek: H.W. Mesdag (herkomst: coll. Teylers Museum, Haarlem)

*Natuurlijk werd Mesdag niet geboren in Deventer, maar in Groningen! Ook veel andere informatie in deze biografie is niet correct of onjuist weergegeven. De AI (kunstmatige intelligentie) van ChatGPT geeft geen bronnen weer, waarmee de herkomst van onjuistheden ook niet te achterhalen is. Voor gedegen informatie over H.W. Mesdag verwijs ik u graag naar de website van het RKD en die van Museum De Mesdag Collectie.

Special Offer!

Werken van Haagse School schilders zijn te koop voor iedereen: van €100.000.000,- tot €100,- Van veilinghuis tot marktplaats. Elke editie treft u hier een Special Offer.

'Morning walk' - olieverf op doek: Willy Martens (herkomst: coll. Broward Auction Gallery, Dania Beach)

Bij Broward Auction Gallery in het Amerikaanse Dania Beach vindt op 12 februari 2023 een veiling plaats met een werk door Willy Martens (Semarang, 1856 - Den Haag, 1927). Het schilderij is getiteld 'Morning walk', geïnspireerd op het geitje dat aan een touw loopt in een fris groen grasveld - naast een geitenpaadje - met op de achtergrond een boerderij. Startprijs 950 dollar. In dezelfde veiling ook eenden door Gorter en een oude vrouw door Kever.

*disclaimer - Bij twijfel wordt eventueel een kanttekening geplaatst aangaande de echtheid van getoonde werken, echter in geen geval wordt echtheid gegarandeerd, dwz ook niet wanneer er geen kanttekening geplaatst is.

Enthousiast? Stuur deze nieuwsbrief gerust door aan vrienden en collegae!

Het boek De schilders van Amsterdam (2022), dat ik schreef samen met kunsthistoricus Werner van den Belt, gaat over kunstenaars die verslag doen van de ontwikkeling van het Amsterdam van hun tijd. Vijf eeuwen schilderkunst in de hoofdstad. Van Rembrandt tot Breitner en van Monet tot Max Beckmann. Meer informatie en bestellen kan hier.