Haagse School: de pantomimespeler van Pulchri, kunstmatige intelligentie & de aardappelschillers - Editie #105
Kunsthandel en kunstmatige intelligentie
Kunst en handel. Onlosmakelijk met elkaar verbonden. De relatie tussen kunstenaars, kunsthandel en de opbrengst van schilderijen in de tijd van de Haagse School wordt fascinerend beschreven in Uit de schilderswereld - Nederlandse kunstschilders in de tweede helft van de negentiende eeuw door Chris Stolwijk. Aan de hand van verkooplijsten, demografisch onderzoek en correspondentie tussen kunsthandelaars en schilders levert dit boek inzichten in de marktmechanismen van de kunst van toen. En nu? Nu zijn er verchillende platformen waar zowel 'Artmarket Insights' als veilingresultaten samenkomen. De nieuwste loot aan de stam is de - op kunstmatige intelligentie gebaseerde - app Limna. Ze maakt gebruik van een algoritme dat behaalde resultaten in het verleden en de indicatoren 'Cultural recognition', 'Global presence', 'Art Fair Presence' en 'Career Length' combineert om de verkoopprijs te bepalen. Volgens de app zou een Van Gogh van 100 x 100 centimeter gemiddeld 18 miljoen euro opleveren. In ogenschouw genomen dat de gladiolen zo'n 51 bij 39 centimeter meten, is bijna 8 miljoen een prima prijs. Maar waarom Vincent van Gogh momenteel dan geen momentum zou hebben?
Aankomende veilingen
VEILINGHUIS DE RUITER KLAASWAAL - Kunst- en Antiekveiling - tot 14 oktober - met diverse werken van Nicolaas Riegen, schaatsenrijders door Van Prooijen, Van Leemputten, Hermanus Willem Koekkoek, Nijhoff, Op ten Noort, Carlebur, Vogel, Schipperus, Van Hettinga-Tromp, Lammers, Plas, Smith, Raaphorst, Lion Schulman, Van Mastenbroek, Oldewelt, Van Deventer, Piet van den Berg en Willy Sluiter. Check hier.
VENDUEHUIS DEN HAAG - Classical Paintings & Drawings Online Only - 7 tot 17 oktober - met Van Wijngaerdt, Hardenberg, Ten Kate, Weiland, Van der Nat, Van der Weele, Rip, Bauffe, Adrianus Kuijpers, De la Rivière, Hanedoes, een eendenfamilie door Helfferich, Groenewegen, Bogman, Huidekoper, Willy Sluiter, het menu van een Feestmaaltijd bij Pulchri Studio - op 23 januari 1937 gesigneerd door diverse kunstenaars, Weijns, Gruyter, Johannes Lion, Elchanon Verveer, Louis Apol, Smits, Van Steenwijk, Van der Linde, David Bles, Willem Maris, Sierig, Floris Arntzenius, Constant Artz, Eversen, Josef Bles, Roosdorp, Vertin, Ronner-Knip, Poggenbeek, Antoni de Jonge, Scherrewitz, Wijsmuller, Nakken, Boks, Pieters, Roermeester, Mesdag-van Houten, De Bock, Jongkind, Albert Neuhuys, Gruppe, Kever, Doeleman, een schets van een ezeltje door Eerelman, Riegen en Heijenbrock. Check hier.
Tentoonstelling: 'Cornelis de Bruin, een veelzijdig impressionist' - Kasteel Groeneveld - Baarn
Het laatste kwartaal van 2021 besteedt Kasteel Groeneveld in Baarn aandacht aan de kunstenaar Cornelis de Bruin (1870, Utrecht - 1940, Amsterdam), die ook als keramist werkte bij keramiekfabrieken =de Distel en de Dordtsche Kunstpotterij. De expositie toont 35 schilderijen van onder andere landschappen, stadsgezichten en zeegezichten en beeldjes en beschilderd aardewerk. Deze expositie volgt op eerdere tentoonstellingen in 2020 in het Noord-Veluws Museum in Nunspeet en Museum Soest waar andere schilderijen en keramiek van Cornelis de Bruin te zien waren. Bij de tentoonstelling is een rijk geïllustreerde publicatie verschenen, geschreven en samengesteld door Bert Kleinmeijer, uitgegeven door Van Spijk Art Books. In de kasteelwinkel te koop, of hier online. Meer informatie over de tentoonstelling hier.
Partners in de kunst: de Aardappelschillers
Het Van Gogh Museum heeft veel partners. De ene logischer dan de andere, De samenwerking met Célavita (producent van geschilde aardappelen) begon in de maand van de aardappeloogst. Een week later opende de tentoonstelling: de aardappeleters, misser of meesterwerk? Om nog dichter bij de kunstenaar en het schilderij te kunnen komen is een deel van deze tentoonstelling ingericht als Aardappeleters-atelier. Bezoekers kunnen als het ware in het schilderij stappen door plaats te nemen aan de eettafel van de op het schilderij afgebeelde familie De Groot-van Rooij, waar Van Gogh dagen heeft doorbracht om schetsen te maken voor zijn schilderij 'De aardappeleters'. In het atelier is er aandacht voor het boerenleven op het Brabantse platteland in de negentiende eeuw en er worden tekenworkshops gegeven. Meer informatie over de tentoonstelling hier.
Via Instagram: @villamondriaan
Nieuw op zaal hangt dit olieverfschilderij: “Oevers van de Seine” uit 1931. Het neemt een bijzondere plaats in binnen het oeuvre van Piet Mondriaan. Het is het laatste figuratieve kunstwerk van de hand van de wereldberoemde schilder. In de periode 1895-1908 maakte Piet zich langzamerhand los van de figuratieve beeldtaal en begon hij te experimenteren met de vereenvoudiging van vormen. Dit resulteerde uiteindelijk in composities van horizontale en verticale lijnen en primaire gekleurde vlakken. Dat hij in 1931 nog dit figuratieve werk maakte, komt mogelijk doordat hij het werk in opdracht schilderde.
Afbeelding: Piet Mondriaan, Oevers van de Seine, 1931, collectie Simonis & Buunk, Ede.
Bekijk de post op Instagram hier.
Biografie: Theo Mesker
Theo Mesker groeide op binnen de tweede generatie van de Haagse School. Tijdens zijn leerjaren deelde hij een atelier met Mauve en Willem Maris, stoffeerde schilderijen van De Bock en vond uiteindelijk zijn eigen genre, maar daarmee niet het succes dat op basis van zijn talent mogelijk geweest had kunnen zijn.
Theodoris Ludovicus 'Doris' Mesker (1853, Den Haag - 1894, Den Haag) wordt op 1 februari 1853 geboren in Den Haag. Zijn vader is timmerman en zijn oudere broer Jan Mesker (1843 - 1890) is opgeleid in een drukkerij, maar weet zich via lessen aan de Haagse Teekenacademie te bekwamen in het schilderen van portretten en historiestukken. Bekendheid verwerft hij later als lithograaf voor het tijdschrift De Kunstkronijk. Theo gaat op jonge leeftijd in de leer bij zijn broer. De twee vinden onderdak in de atelierwoning van Willem Maris en Bernard Blommers in de Juffrouw Idastraat in Den Haag, waar ook Anton Mauve een tijd lang regelmatig werkt. Dat inspireert Theo om de schilder te portretteren, gezeten op een stoel, met een sigaar losjes in zijn hand.
In 1872 komt Mesker in aanmerking voor koninklijke subsidie via de kunstenaarsvereniging Arti et Amicitiae. Dit stelt hem in staat om zijn eigen weg te vinden als kunstenaar. Met zijn schilderij 'De lithograaf' - een portret van zijn broer aan het werk - ontvangt Mesker lovende kritieken tijdens de tentoonstelling voor Levende Meesters in 1872. Via de Amsterdamse kunsthandel Frans Buffa & Zonen verkoopt de schilder in de daaropvolgende jaren zo nu en dan een tekening, maar met prijzen onder de honderd gulden is het geen vetpot. Dat Mesker talent bezit staat buiten kijf. Regelmatig wordt hem gevraagd om schilderijen van anderen te 'stofferen'. Zo is van verschillende, meer romantische schilderijen die De bock maakte op de Veluwe bekend dat Mesker de ruiters en paarden erin geschilderd heeft. In zijn eigen werk specialiseert Mesker in markttaferelen en het uitbeelden van beroepen. Zowel op tentoonstellingen als in de verkoop wordt zijn werk toenemend op waarde geschat. In 1884 mag hij deelnemen aan de derde tentoonstelling van het Koninklijk Genootschap van Nederlandsche Aquarellisten. Tijdens de bekende bonte avonden van kunstenaarsgenootschap Pulchri Studio in de jaren 1880 en 1890 is Mesker, aldus Philip Zilcken in de Haagsche Courant 'zoo niet de ziel van die feesten, dan toch de hoofdpersoon.' Als pantomimespeler heeft hij menig collega-schilder vermaakt met zijn interpretaties van onder andere Alladin, Hendrik VIII en Julius Civilis.
Theo Mesker overlijdt op 28 augustus 1894 op 41-jarige leeftijd in zijn woonplaats Den Haag, nadat zijn broer Jan vier jaar eerder is gestorven. De eenvoudige begrafenis wordt door slechts een handjevol collega schilders en één bestuurslid van Pulchri Studio bijgewoond. Volgens een familielid heeft de schilder 'geworsteld en gewerkt [...] zoolang als hij kon.' In 1897 worden er schilderijen van Mesker getoond tijdens een tentoonstelling van schilderijen van overleden meesters. Werk van Theo Mesker is vertegenwoordigd in de collecties van onder andere het Haags Historisch Museum, Kunstmuseum Den Haag, Museum Mesdag, Kröller-Müller Museum, Rijksmuseum Amsterdam het Joods Historisch Museum en het Groninger Museum.
Special Offer!
Werken van Haagse School schilders zijn te koop voor iedereen: van €100.000.000,- tot €100,- Van veilinghuis tot marktplaats. Elke editie treft u hier een Special Offer.
Tijdens de 'Exceptional auction - Asia - Europe' veiling van GoldField Auctions op 31 oktober in Weiswampach (Luxemburg) wordt onder de titel 'animated scene' als kavel 167 een straattafereel van Breitner aangeboden. De aquarel heeft een richtprijs van 4000-6000 euro. Er worden geen verdere inlichtingen over de herkomst verschaft. Bekijk kavel hier.
*disclaimer - Bij twijfel wordt eventueel een kanttekening geplaatst aangaande de echtheid van getoonde werken, echter in geen geval wordt echtheid gegarandeerd, dwz ook niet wanneer er geen kanttekening geplaatst is.
Heeft u tips of reacties? U wilt adverteren, of bijdragen aan de volgende edities? Dan kunt u rechtstreeks reageren op deze mail. Weest welkom!
Met kunsthistoricus Werner van den Belt heb ik een boek gemaakt over de schilders van de Duin- en Bollenstreek (2021). Bestellen kan via de website van uitgeverij WBOOKS.
Met kunstschilder en illustrator Gert-Jan Veenstra heb ik een boek gemaakt over Hobbe Smith - De Friese chroniqueur van Amsterdam (2018). Bestellen kan via de website van Uitgeverij Noordboek.
Enthousiast? Stuur deze nieuwsbrief gerust door aan vrienden en collegae!