Haagse School: drie nieuwe schilderijen, in het spoor van Don Quichot & een boekenlegger - Editie #98
Ik zat waar zon op 't warme water scheen
En gele bloemen bloeiden aan de kant;
Het grazend vee ging door de weiden heen,
De zomerlucht hing walmend over 't land.
- - -
Eerste regels van het gedicht 'Zomer' uit de bundel 'Een zomerdroom' (1919) door Frans Bastiaanse (Utrecht, 1868 - Amsterdam, 1947).
Aankomende veilingen
TWENTS VEILINGHUIS ENSCHEDE - Kunst- en antiek - online only - 8, 9 en 10 juli- met Van Vuuren, Constant Artz, Grobe, W.G.F. Jansen, Oerder, Van der Weele, Akkeringa, Hulk, een geitje door Lapidoth, een ezeltje door Rabbers, Mondt, Van Heemskerck van Beest, Roermeester, Rip, Braakensiek, Scholten van Heek en Weegewijs. Check hier.
VENDU ROTTERDAM - Algemene Veiling juli (online) - 9 juli - met Raaphorst, Sijthoff, De Bruin, Helder, Vinnis, Schiedges, Höppe, Stuber. Check hier.
DERKSEN VEILINGBEDRIJF ARNHEM - Zomerveiling - tot 5 tot 11 juli - met een poppencompositie door Lizzy Ansingh, Bastert, Gorter, Van Soest, Cornelis Kuypers, Markus, Engel, De Bock, Munninghof, een gezicht op Arnhem door Van Lerven, Lebret, Van Poorten, Melis en Jan Jacob ten Kate. Check hier.
KORST VAN DER HOEFF VEILINGEN DEN BOSCH - online inboedel & curiosa - 11 juli - met Terhell, Jan Kruijsen, Van Langen en peuters door Groenewegen. Check hier.
Tentoonstelling: Van Gogh inspireert - met vijf websites en een boekenlegger - Van Gogh Museum - Amsterdam
Internetkunstenaar Jan Robert Leegte programmeerde vijf websites die willekeurige landschapsfoto’s drastisch gecomprimeerd laten zien. Deze websites zijn nu fysiek te zien naast de schilderijen van Vincent van Gogh in de bovenste zaal van het Van Gogh Museum, als afsluiter van de serie Van Gogh inpireert, waarin hedendaagse kunstenaars reageren op het werk van de schilder. Lees meer in het NRC hier. De websites zijn hier te bezoeken. compressedlandscapes.com, compressedforests.com, compressedmountains.com, compressedsunsets.com, compressedmoons.com.
In dezelfde tentoonstelling zijn nu ook drie schetsjes van boerinnen en een boer te zien van de hand van Vincent van Gogh. De tekeningen op een langwerpige strook papier zijn recentelijk ontdekt in een boek over de Franse boerenstand. Volgens onderzoeker Teio Meedendorp van het Van Gogh Museum, heeft Van Gogh het langwerpige papier met de drie eenvoudige potloodtekeningen bedoeld als boekenlegger, gezien het feit dat de strook precies even lang is als het boek (28 centimeter). Meer in Het Parool hier.
Tentoonstelling: Een levende collectie - De Mesdag Collectie - Den Haag
Een uitgewerkt strandgezicht van Mesdag ontbrak nog in de Mesdag Collectie, terwijl hij daar zo beroemd om was. Een Nederlandse familie in Canada schonk Hollands strandgezicht aan het museum. Het werk van Sadée maakte onderdeel uit van schuifdeuren in Mesdags atelier, die hij had laten beschilderen door bevriende kunstenaars. Het paneel met Scheveningse haringrokende vrouwen werd samen met de andere na Mesdags dood verwijderd en kon enkele jaren geleden worden aangekocht. Het zelfportret van Isaac Israels voor zijn portret van Raden Mas Jodjana, een Javaanse prins die in Den Haag werkte als danser en beeldend kunstenaar is door de dochter van Jodjana nagelaten aan De Mesdag Collectie. Lees meer hier.
Via Instagram: @willemvankonijnenburg
Door de lichte kleuren en het snapshot- achtige beeld is dit schilderij een verrassend werk uit de Limburgse periode. Het paneel is in tegenstelling tot de meeste andere dragers echt een plank, slordig afgezaagd waardoor aan de achterkant zelfs flinke splinters hout weg zijn. Betekent dit dat het een studie betreft? De boerenhoeve staat, tegenwoordig deels, aan de achterkant van de oliemolen in Rothem, vlak bij Meerssen. Een schilderij van deze oliemolen laat de daken van de boerenhoeve te zien. Op de achterkant van 'Boerenhoeve' staat met een kroonpen geschreven 'H. Heering Vrijthoff 1891'. Dit moet Henriëtte Hering Vrijthoff zijn, een tante van Willem van Konijnenburg. De familie Hering had ook het schilderij 'Dikke boom' uit 1887 In bezit. Door het geringe commerciële succes zijn veel landschappen van Van Konijnenburg terecht gekomen bij familie, vrienden en kennissen. Bekijk de post op Instagram hier.
Johannes Jurres: De Rembrandt van Leeuwarden in het spoor van Don Quichot
Johannes Hendricus Jurres wordt bij leven vergeleken met de groten: van Rubens en Velázquez tot Rembrandt. De Leeuwarder groeit in Amsterdam uit tot een van de invloedrijkste kunstenaars van vóór WOII. Zijn inspiratie? Die komt noch uit Friesland, noch uit de hoofdstad.
Johannes Hendricus Jurres (Leeuwarden, 1875 - Amsterdam, 1946) wordt geboren in een katholiek gezin in Leeuwarden. Vader is kleermaker. Ze hebben het niet breed, maar de jonge ouders leggen hun zoon geen strobreed in de weg wanneer hij kunstenaar wil worden. De kleine Johannes tekent nog voordat hij kan schrijven. Zijn talent wordt vervolgens gestimuleerd door de lessen van Jan Bubberman, tekenleraar aan de Rijks HBS, die later ook Piet van der Hem en Ype Wenning tekenonderricht zal geven. Jurres is gefascineerd door de militaire oefeningen die hij gadeslaat bij de Prins Frederikkazerne op de Amelandsdwinger. Vooral de paarden van de huzaren hebben zijn interesse. Ook vindt Jurres inspiratie in De Katholieke Illustratie bij zijn ouders thuis. Hier treft hij gravures aan van Bijbelse taferelen en kruistochten door de beroemde Franse illustratoren Gustave Doré en Alphonse de Neuville. Deze eerste ‘reizen’ naar verre oorden vormen de basis voor zijn latere oeuvre. Op zijn vijftiende vertrekt hij naar Amsterdam, waar hij zich inschrijft aan de Rijksschool voor Kunstnijverheid. Twee jaar later krijgt hij op de Rijksakademie les van de beroemde professoren August Allebé, Carel Dake en Nicolaas van der Waay.
Spannende verhalen
Jurres bekwaamt zich in modeltekenen en compositieleer, maar in de avonduren blijft hij gefascineerd door zijn eerste artistieke liefdes: Neuville en Doré, inmiddels aangevuld met de spannende verhalen van Cervantes’ Don Quichot. Ook de avonturenromans van schrijvers als Diego Hurtado de Mendoza en Alain-René Lesage liggen op zijn nachtkastje. Vervuld van deze heldenverhalen, maakt Jurres de eerste pentekeningen in de stijl die zijn handelsmerk zullen worden. Ridders te paard. Reizigers. Neergezet met sierlijke streken die in de verte doen denken aan Rembrandt. Het ontgaat ook de docenten op de academie niet dat de jonge Fries zijn thematiek gevonden lijkt te hebben. Door tussenkomst van Dake en Allebé wordt een dertigtal Don Quichot-illustraties uitgegeven als boekwerk, inclusief de literaire tekst van Cervantes; Jurres heeft zijn naam gevestigd. In het Amsterdamse Museum Fodor (in de jaren 1990 opgeheven) ziet Jurres in 1899 twee werken van de Franse meester Delacroix, die hem inspireren om zelf olieverfschilderijen te vervaardigen. Hij ontdekt ook het werk van Rembrandt, Rubens en Velázquez. En met het eerste geld dat hij van de verkoop van zijn illustraties en schilderijen kan sparen, gaat hij vervolgens op zoek naar de bron van zijn inspiratie.
Eindbestemming Granada
In de zomer van 1901 vertrekt Jurres met zijn vriend, de schilder Chris Hammes, richting Spanje. Met een krappe beurs en zonder de talen machtig te zijn laten de jonge mannen zich leiden door de schaduwen van Don Quichot en een oude Baedeker reisgids. Via Parijs en Bordeaux komen ze in Madrid, waar ze het Prado museum bezoeken en een stierengevecht bijwonen. Eindbestemming Granada. Een zomer lang werken de twee vrienden onder de Spaanse zon. Eindelijk staat Jurres met beide benen stevig op de grond waar zijn inspiratie in geworteld is. Hij tekent schetsboeken vol. Zijn schilderijen Spaansche boeren met muildier en Petrus en Johannes een kreupele genezend, worden in 1903 getoond in het Fries Museum. Naast schilderijen van onder anderen Mesdag, Israëls en Christoffel Bisschop, beleeft Jurres zijn doorbraak bij het grote publiek. In het Nieuwsblad van Friesland is te lezen dat sommigen in de schilder een ‘Rembrandts talent’ ontdekt menen te hebben.
Eervol
De gerenommeerde kunsthandel Frans Buffa verkoopt zijn werk tot in de Verenigde Staten, waar Jurres tijdens de wereldtentoonstelling van 1904 in Saint Louis in de prijzen valt. In 1905 krijgt hij de eervolle opdracht om een portret van koningin Wilhelmina te maken voor de raadzaal van het Leeuwarder stadhuis. In 1911 trouwt de schilder in de Franse badplaats Nice met Madeleine Guillouard, met wie hij twee zonen krijgt. Hoewel Jurres regelmatig exposeert in Friesland, keert hij nooit terug naar zijn geboortegrond. In 1921 wordt hij benoemd tot professor aan de Rijksacademie. In 1944 wordt hij ook voorzitter van het Amsterdamse Arti et Amicitiae. Johannes Jurres overlijdt op 2 augustus 1946 op 71-jarige leeftijd in zijn atelier. Zijn werk is opgenomen in de collecties van onder andere het Fries Museum, het Dordrechts Museum en het Rijksmuseum. In 2004 publiceerde Gert Elzinga onder de titel Schilder van het drama in De Vrije Fries een artikel over het leven en werk van de schilder, waarin hij terecht opmerkt dat Jurres – net als Alma Tadema – ‘eerherstel’ verdient.
Deze biografie verscheen op 9 juli 2020 als artikel in het Friesch Dagblad in de serie 'Reizende schilders', waarin Gert-Jan Veenstra en ik een zomer lang de levens van Friese schilders die hun inspiratie over de grens zochten hebben beschreven. Aankomende week start het tweede seizoen! Meer informatie hier.
Special Offer!
Werken van Haagse School schilders zijn te koop voor iedereen: van €100.000.000,- tot €100,- Van veilinghuis tot marktplaats. Elke editie treft u hier een Special Offer.
Een ijsblokje van het bijzondere soort, in de winter, maar ook een verkwikkend beeld op een warme zomerdag. Sotheby's biedt één van de karakteristieke ijsgezichten met schaatsers door W.B. Tholen aan tijdens de European & British art veiling op 14 juli in Londen. Richtprijs 10.000 - 15.000 Britse ponden. In dezelfde veiling ook on the beach door Isaac Israels, zinnia's in een witte vaas door Floris Verster, een zonnige straat door Adrianus Eversen en een windmolen door Jacob Maris. Een dag later worden bij Christie's een aquarel met bomschuiten door Mesdag en vissersvrouwen aan het strand door Blommers aangeboden.
*disclaimer - Bij twijfel wordt eventueel een kanttekening geplaatst aangaande de echtheid van getoonde werken, echter in geen geval wordt echtheid gegarandeerd, dwz ook niet wanneer er geen kanttekening geplaatst is.
Heeft u tips of reacties? U wilt adverteren, of bijdragen aan de volgende edities? Dan kunt u rechtstreeks reageren op deze mail. Weest welkom!
Met kunsthistoricus Werner van den Belt heb ik een boek gemaakt over de schilders van de Duin- en Bollenstreek (2021). Bestellen kan via de website van uitgeverij WBOOKS.
Met kunstschilder en illustrator Gert-Jan Veenstra heb ik een boek gemaakt over Hobbe Smith - De Friese chroniqueur van Amsterdam (2018). Bestellen kan via de website van Uitgeverij Noordboek.
Enthousiast? Stuur deze nieuwsbrief gerust door aan vrienden en collegae!