Haagse School: een röntgenfoto, schilders langs de Vecht & Katwijkse dracht - Editie #125
Aankomende veilingen
CATAWIKI VEILINGEN AMSTERDAM - Klassieke kunst veilingen (schilderijen) - online only - variërend van 19 tot 24 juli - met onder andere Nefkens, Van Lokhorst, Van Rhijnen, De Bus, Willem Liernur, H.W. Jansen en diverse werken door Christina Dorothea Meijer. Check hier.
Nieuws: Zelfportret van Van Gogh ontdekt op röntgenfoto
Medewerkers van het Schotse museum National Galleries of Scotland (NGS) in Edinburgh hebben een zelfportret van Vincent van Gogh ontdekt, wist het NRC afgelopen te melden. Het portret staat op de achterkant van het doek Hoofd van een boerin met witte muts uit 1885 en werd gevonden dankzij een röntgenfoto. Het portret is verborgen onder een dikke laag lijm en karton en vermoedelijk gemaakt in 1887, toen Van Gogh in Parijs woonde. De röntgenfoto werd gemaakt tijdens een onderzoek naar het schilderij van de boerenvrouw uit Nuenen. Hoofdconservator Lesley Stevenson zegt tegen de BBC dat ze 'in shock' was toen ze zag dat de kunstenaar haar 'aankeek'. Dat Van Gogh vaker op beide zijden van het doek werkte is bekend. Het hoofdwerk, Hoofd van een boerin met witte muts, maakt sinds 1960 deel uit van de collectie van de National Galleries of Scotland. In 1923 kocht Evelyn St Croix Fleming - de moeder van James Bond-schrijver Ian Fleming - het schilderij, waarna het in 1951 werd overgedragen aan het museum. Meer informatie hier.
Tentoonstelling: ‘Stug en stoer’ - Marie Tak van Poortvliet Museum - Domburg
Tentoonstelling: 'Katwijkse dracht & schilderpracht' - Katwijks Museum
Via Instagram: @haagsekunstkring
"Tijd, die grote beeldhouwer!" (Marguerite Yourcenar)
Even terug in de tijd ... Vanaf het allereerste begin (1891) zijn de belangrijkste momenten op papier van 55 x 70 cm vastgelegd en samengebracht in de fameuze Gouden Boeken, zorgvuldig bewaard in het Haags Gemeentearchief. Tekeningen voorzien van handtekeningen van de geportretteerden of de aanwezigen bij festiviteiten. Je kunt een kijkje nemen in de gouden historie van de HKK door te bladeren op Gouden Boeken/YouTube/Haagse Kunstkring!
(uit de Gouden Boeken: Théophile de Bock, oprichter en eerste voorzitter; Jan Toorop getekend door Antoon Molkenboer; Raden Mas Jodjana door Han van Meegeren; dr. H.P. Berlage t.g.v. zijn 70ste verjaardag)
Bekijk volledige post op Instagram hier.
Biografie: Het leven en werken van Nicolaas Bastert langs de Vecht
De laatste jaren brengen de schilderijen van Nicolaas Bastert (1854 - 1939) op de de veiling steeds hogere bedragen op. Dat heeft alles te maken met het onderwerp van de meeste van deze schilderijen, het landschap rond de rivier de Vecht.
Driehonderd jaar geleden lieten de rijke kooplieden uit Amsterdam langs deze idyllische rivier hun prachtige buitenhuizen bouwen en tegenwoordig is het één van de duurste woongebieden van Nederland. Dat drijft de prijzen van de huizen op, maar ook van de schilderijen. Gezien het gezelschap van zijn medestudenten aan de Amsterdamse Rijksacademie, waaronder Willem Witsen en George Breitner, lijkt Bastert te passen tussen de schilders van tachtig. Echter in tegenstelling tot deze medestudenten, die vooral bekend zijn geworden als schilders van het stadsleven, werd Bastert geboeid door het landschap. Daarom wordt Bastert gerekend tot de zogenaamde tweede generatie van de Haagse School. Deze artistieke voorkeur voor het landschap hield ongetwijfeld verband met de liefde voor zijn geboortestreek.
Buitenplaats
Nicolaas Bastert werd geboren op 7 januari 1854 op de nu niet meer bestaande buitenplaats 'Otterspoor', gelegen aan de Vecht bij Maarssen. Zijn vader, Jacob Bastert, was medevennoot van een handelsfirma en daarnaast onder andere gemeenteraadslid en zelfs korte tijd minister van Waterstaat, Handel en Nijverheid. Zoals gebruikelijk in dit gegoede milieu was de verwachting dat de zoon zijn vader zou opvolgen in de zaak, maar Nicolaas wilde schilder worden. Hij ging in de leer bij de landschapsschilder Marinus Heijl, waar hij bevriend raakte met mede-leerling Geo Poggenbeek. Gezamenlijk gingen zij naar de Rijksacademie in Amsterdam en na voltooiing van deze opleiding vestigden beide vrienden zich in Breukelen. Onder invloed van de school van Barbizon trokken zij er regelmatig samen op uit, in binnen- en buitenland, om ter plekke het landleven te schilderen. In deze tijd ontstonden veel van Basterts impressies van vlakke polders en van bomen en bossen. Het zijn fraaie, losse schilderijen, maar hij oogstte er weinig succes mee.
Vanaf 1890 veranderde deze situatie. In dat jaar trad Bastert in het huwelijk met Eva Versteeg en sinds die tijd ging het de schilder niet alleen in zijn privé-leven, maar ook artistiek voor de wind. In 1892 kreeg hij op de tentoonstelling van 'Levende Meesters' te Amsterdam de gouden medaille en in 1895 kreeg hij zijn eerste éénmanstentoonstelling bij de firma E.J. van Wisselingh. Dit succes had mede tot gevolg dat hij een prachtig buiten kon huren, het achttiende eeuwse 'Rupelmonde' aan de Vecht bij Nieuwersluis. Aldus keerde Bastert definitief terug naar zijn geboortegrond en langzaam maar zeker beperkte hij zich ook in zijn schilderijen tot dit gebied. Op de meeste van zijn Vechtgezichten bestaat de voorgrond uit de rivier zelf met veel bomen aan beide oevers. De criticus Jan Veth typeerde dit 'als staat er een raam open, waardoor men de Vecht in al zijn heerlijkheid aanschouwt.' Het is dit soort werk, sfeervol en herkenbaar, waar Bastert tot op de dag van vandaag zo voor gewaardeerd wordt.
De Vecht bracht Bastert echter niet alleen plezier, maar ook ellende. In 1906 schreef hij in zijn dagboek 'De Vecht stroomt door de straat, waarin wij paling vangen.' En drie jaar later moest hij zijn atelier leegpompen, waarin meer dan een meter water stond. Toch bleef hij de Vechtstreek trouw. Toen 'Rupelmonde' na verloop van tijd te groot begon te worden verhuisde Bastert in 1922, voor de laatste maal, naar het huis 'Rustlust' in de dorpsstraat in Loenen aan de Vecht, waar hij tot zijn dood zou blijven wonen. In 1935 kreeg Bastert in Pulchri studio een tentoonstelling ter gelegenheid van zijn 80ste verjaardag. Bij de opening werd hij geprezen door minister Marchant voor zijn 'grote verdienste voor de Nederlandse schilderkunst'. Maar kunstopvattingen wijzigen snel. In de na-oorlogse literatuur over de Nederlandse schilderkunst, gespitst op vernieuwing, komt men Bastert amper meer tegen. Maar daar hebben de kunstkopers zich niet door van de wijs laten brengen. De sfeervolle rivierlandschappen van Bastert vinden nog immer gretig aftrek.
Dit verhaal verscheen eerder in de uitgave 'Schoonheden met een verhaal - uit de collectie van Pygmalion Beeldende Kunst, waarin Jaap Versteegh verschillende kunstenaars uit de collectie van Kunsthandel Pygmalion beschrijft aan de hand van kenmerkende kunstwerken.
Special Offer!
Werken van Haagse School schilders zijn te koop voor iedereen: van €100.000.000,- tot €100,- Van veilinghuis tot marktplaats. Elke editie treft u hier een Special Offer.
*disclaimer - Bij twijfel wordt eventueel een kanttekening geplaatst aangaande de echtheid van getoonde werken, echter in geen geval wordt echtheid gegarandeerd, dwz ook niet wanneer er geen kanttekening geplaatst is.
Met kunsthistoricus Werner van den Belt heb ik een boek gemaakt over de schilders van de Duin- en Bollenstreek (2021). Bestellen kan via de website van uitgeverij WBOOKS.
Enthousiast? Stuur deze nieuwsbrief gerust door aan vrienden en collegae!