Haagse School: even andere regels, springlevend & Dichter bij Vincent - ☀️😎🏝 - Editie #128

'Winterlandschap boven oma's bank' - olieverf op doek: Ben Viegers (herkomst: particuliere collectie)

Aankomende veilingen

VENDUE NEXT DOOR DEN HAAG - Online Only | 25 augustus - 5 september - een stilleven met druiven en citroenen door Maria van Borselen, een staand naakt door Deutmann, Constant Artz, De Bock, Robertson, Hoynck van Papendrecht, Garjeanne, Van Steenwijk, Wassenaar en Raaphorst. Check hier.

CATAWIKI VEILINGEN AMSTERDAM - Klassieke kunstveiling (NL & BE schilderijen) - online only - tot 1 september - met Sierig, Hanedoes, Heerebaart, Morel, Hoppebrouwers, Rip, Smits, Cornelis Kuijpers, een nestje met eieren door Geraldine van de Sande Bakhuijzen, De la Rivière, Van der Maaten, W.G.F. Jansen, Kever, Vertin en Van Leemputten. Check hier.

KORST VAN DER HOEFF DEN BOSCH - Kunst en Antiek veiling - 12 tot 16 september - de catalogus komt vrijdag 2 september rond 17.00 uur online. Check hier.

MEDUSA AUCTIONEERS BREDA - 12 tm 14 september - met een huzaar te paard door Geerlings, een drinkende boer door Bogman, Raaphorst, Maurius Bauer, Constant Artz en Van Lerven. Check hier.

Tentoonstelling: 'Ben Viegers, springlevend!' - Noord-Veluws Museum - Nunspeet

De Haagse kunstschilder Ben Viegers (1886, Den Haag - 1947, Nunspeet) woonde vanaf 1938 tot zijn dood in 1947 in Nunspeet. Hij vindt nieuwe inspiratie in het Veluwse landschap. Met gretigheid vertaalt hij de rijkdom aan onderwerpen die hij daar aantreft in schilderijen met een krachtige toets in een warm palet. Naar aanleiding van zijn 75e sterfdag op 8 oktober aanstaande, organiseert het Noord-Veluws Museum een overzichtstentoonstelling van het werk van Ben Viegers.

Ben Viegers staat met zijn komst naar Nunspeet in een traditie van eerdere kunstenaars die, geheel in lijn met de rond 1900 heersende opvattingen, zochten naar de puurheid van het landleven. Zijn hart gaat uit naar het vastleggen van landelijke taferelen in de vorm van ongerepte natuur en boerenleven. Viegers weet als lid van de Haagse Kunstkring van alle vernieuwingen in de schilderkunst, maar hij blijft zijn hele leven de impressionistische stijl trouw.

Het liefst hanteerde hij zijn penseel in de open lucht. Zijn werk is herkenbaar aan een vlotte toets in een kleurig palet dat soms zuidelijk aandoet. Door het bezit van een Harley-Davidson met zijspan en later een auto is hij al vroeg mobiel. Hij trekt ook de grens over: naar Kleef in Duitsland, het Belgische Brugge en Mechelen en verder naar de Bretons kust. Ben Viegers reist vanuit Den Haag en Nunspeet naar talrijke steden, waar hij karakteristieke locaties vastlegt. Bij het uitbeelden van markante gebouwen en fraaie gevels zoekt hij dikwijls de combinatie met water op om zich uit te leven op de effecten van beweging en spiegeling. Meer informatie hier.

Oproep: wie weet meer over Jan Wittenberg?

'Bloesemtak' olieverf op doek: Jan Wittenberg (herkomst: coll. Kunsthandel Van Driel, Rotterdam)

Ron van Driel van Kunsthandel RG van Driel uit Rotterdam is bezig met een onderzoek naar de werken van Jan Hendrik Willem Wittenberg (1886 - 1963). Er zijn inmiddels meer dan 400 werken bekend waarvan het grooste deel nu ook gefotografeerd is. De resultaten van het onderzoek zullen op termijn worden gepubliceerd als boekwerk. Heeft iemand meer informatie over Jan Wittenberg en zijn kring? Alle goede informatie wordt zeer gewaardeerd en kan worden gedeeld via telefoonnummer 0628381883 of email kunsthandelvandriel@gmail.com

Jan Wittenberg was een leerling van Floris Arntzenius (1864 - 1925) aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. In de jaren '20 en '30 van de vorige eeuw werd hij bekend met fijne en gevoelig geschilderde stillevens van bloemen en eenvoudige voorwerpen en landschappen.

Boek: 'Dichter bij Vincent' - schrijfster Alexandra van Dongen vertelt meer bij Radio 1

Vincent van Gogh (1853 - 1890) beeldde zijn leven lang alledaagse objecten af in zijn tekeningen en schilderijen. Denk hierbij aan melkkannen, klompschoenen, stoelen en natuurlijk bloemenvazen. Kunsthistoricus Alexandra van Dongen deed onderzoek naar de voorwerpen die Van Gogh afbeeldde. Het boek ‘Dichter bij Vincent’ dat ze daarover schreef, is onlangs verschenen bij Uitgeverij Sterck & De Vreese. Het Vincent van GoghHuis in Zundert presenteert van t/m 30 oktober ook de tentoonstelling ‘Dichter bij Vincent – Alledaagse voorwerpen in het werk van Vincent van Gogh’. De expositie is vormgegeven door de kunstenaars André Smits & Monika Dahlberg en bevat diverse voorwerpen uit de nalatenschap van Van Gogh, uit de collecties van het Van Gogh Museum Amsterdam en Musée d’Orsay Parijs. Beluister het interview hier. Vind het boek hier en meer over de tentoonstelling hier.

Via Instagram: @pan_amsterdam

Het reflecterende licht op de huid, de bewegingen en de houding van de boxer, dat wilde Isaac Israels vastleggen toen hij ‘Two Boxers’ schilderde.

Hij was net aangekomen in London in 1915 en op zoek naar modellen om te schilderen. Hier kwam hij de Senegalese boxer Louis Mbarick Fall, bekend als Battling Siki tegen. Gefascineerd door Siki heeft de kunstenaar hem meerdere keren vastgelegd.

Dit schilderij was te zien bij @albrichtartgallery op de PAN 2021.

🖼️ Isaac Israels, Two Boxers

Olieverf/doek: 152 x 101 cm, Kunstgalerij Albricht (PAN Amsterdam 2021)

Bekijk volledige post op Instagram hier.

Biografie: Theo Molkenboer schilderde portret van de Amerikaanse president

Theo Molkenboer (1871-1920) bulkt van het talent. Door zijn ongedurige karakter neemt hij echter geregeld te veel hooi op zijn vork. Zijn grootste successen viert hij uiteindelijk in de Verenigde Staten.

Theo Molkenboer en de reizen die hij maakte (Illustratie: Gert-Jan Veenstra)

Theodorus Henricus Antonius Adolph Molkenboer wordt op 23 februari 1871 geboren als de eerste zoon van Willem Molkenboer: tekenaar, beeldhouwer en toekomstig boegbeeld van het Nederlandse kunstonderwijs. Zijn moeder, Marie Derkinderen, is de zus van de beroemde schilder Antoon Derkinderen. Het jonge stel is een jaar eerder getrouwd en vanuit Amsterdam naar Leeuwarden verhuisd. Willem Molkenboer wordt daar tekenleraar aan de net geopende Rijks HBS aan het Zaailand. Zijn eerste grote opdracht in Friesland is het maken van de markante buste van prins Hendrik die nog altijd de Prins Hendrikstaat in Leeuwarden siert. In 1872 wordt broer Antoon geboren, waarmee Theo verzekerd is van een artistieke running mate.

Niet zijn ding

Molkenboer senior wordt in 1881 directeur van de Rijks Normaalschool voor Tekenonderwijs in Amsterdam. Het groeiende gezin - er zullen veertien kinderen geboren worden - verhuist richting de hoofdstad. Theo voltooit ondertussen zijn middelbare schoolopleiding aan het seminarie van Rolduc. Maar het geestelijk leven is niet zijn ding. In 1891 behaalt hij ook een diploma aan de school van zijn vader. Hij vindt een baan als bouwkundig tekenaar bij architect Pierre Cuypers (bekend van het Centraal Station en het Rijksmuseum). Theo heeft een aardje naar zijn vaartje, want naast een vervolgstudie aan de Rijksacademie bestiert Theo tot 1896 een eigen tekenschool. In 1897 betekent het winnen van de prestigieuze Willink van Collenprijs echter een kickstart voor zijn artistieke carrière. Theo is al snel een veelgevraagd portretschilder. Zo maakt hij onder andere een portret van jonkheer Jan Six, zoals Rembrandt ruim twee eeuwen eerder van diens voorvader had gedaan.

'La Toilette' 1903 - olieverf op doek: Theo Molkenboer (herkomst: coll. Stedelijk Museum, Amsterdam)

Tussen het schilderen door verschijnen ook nog tientallen artikelen over kunstbeschouwing van zijn hand in bladen als De Tijd en De Katholiek. In 1900 is hij medeoprichter van het tijdschrift Van Onzen Tijd. Dat het schrijven meer is dan een hobby, blijkt uit de vele polemieken die hij met collega-publicisten voert. Vaak op het scherp van de snede.

Veelzijdig kunstenaar

In 1901 wordt Molkenboer artistiek leider bij de Utrechtse Plateelbakkerij ‘Holland’. Tegels beschilderen is een ambacht dat veel van zijn vakbroeders beoefenen. De zijstap ligt volgens Molkenboer in lijn met zijn (toen moderne) streven om een veelzijdig kunstenaar te zijn. De nieuwe vaardigheden resulteren in 1906 in een liefst 81 vierkante meter groot tegeltableau van een Kruisweg in de Sint-Jan Onthoofdingkerk in Zoeterwoude.

Broertje Antoon leeft ondertussen de American Dream, nadat hij in 1905 als student aan de vermaarde Art Student League in New York is toegelaten. Bovendien biedt een vooraanstaand kunsthandelaar hem door tussenkomst van Jozef Israëls - de oude meester van de Haagse School - een bijzondere opdracht aan. Hij krijgt de taak om de verwoestingen die de aardbeving van 1905 in San Francisco heeft aangericht vast te leggen.

Affiche voor 'Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht' (1918)

In 1909 komt Theo voor het eerst op bezoek. Hij maakt van de gelegenheid gebruik om portretten van rijke Amerikanen te schilderen. In de VS vindt zijn cholerische karakter meer bijval. De volgende jaren is hij dan ook meer overzees dan in Amsterdam, waar hij met zijn woeste geschriften in het artistieke milieu een beetje tot outcast is verklaard.

Kunstenaarsaanleg

In 1912 krijgt Molkenboer de eervolle uitnodiging om de Amerikaanse president William Taft te vereeuwigen. De schilder kwijt zich vaardig van zijn taak gedurende drie poseersessies in de troonzaal van het Witte Huis. Bij de expositie van zijn Amerikaanse werk bij kunsthandel Van Delden aan het Amsterdamse Rokin is de pers lovend: ‘Bij de veelzijdige werkzaamheid die deze artiest vroeger hier te lande aan den dag legde, heeft zijn trek naar het portret altijd als de meest natuurlijke en gelukkige uiting van zijn kunstenaarsaanleg geleken’, schrijft De Maasbode op 12 juni 1914.

Een hevig ‘borstlijden’ speelt hem gedurende zijn laatste jaren ernstig parten bij het uitvoeren van zijn werk. De kunstenaar leeft steeds meer in onmin met zichzelf en anderen. Op 1 december 1920 bezwijkt Theo Molkenboer op slechts 49-jarige leeftijd aan zijn kwaal in een sanatorium in het Zwitserse Lugano.

Dit verhaal verscheen eerder op 6 augustus 2020 in het Friesch Dagblad in de serie ‘Reizende schilders’, waarin ik samen met kunstschilder Gert-Jan Veenstra twee zomers lang de levens van Friese schilders die hun inspiratie over de grens zochten heb beschreven.

Special Offer!

Werken van Haagse School schilders zijn te koop voor iedereen: van €100.000.000,- tot €100,- Van veilinghuis tot marktplaats. Elke editie treft u hier een Special Offer.

Made in Holland is de titel van veiling die van 21 september tot 5 oktober plaatsvindt bij Christie's Amsterdam. Een selectie van werken die meer dan 400 jaar kunst uit Nederland vertegenwoordigen. Van oude meesters en 19e-eeuwse kunst tot moderne, naoorlogse en hedendaagse kunst en design. Met werken van onder andere Isaac Israels, Jan Sluijters, Carel Willink, Rob van Koningsbruggen en M.C. Escher. Meer informatie hier.

*disclaimer - Bij twijfel wordt eventueel een kanttekening geplaatst aangaande de echtheid van getoonde werken, echter in geen geval wordt echtheid gegarandeerd, dwz ook niet wanneer er geen kanttekening geplaatst is.

Met kunsthistoricus Werner van den Belt heb ik een boek gemaakt over de schilders van de Duin- en Bollenstreek (2021). Bestellen kan via de website van uitgeverij WBOOKS.

Enthousiast? Stuur deze nieuwsbrief gerust door aan vrienden en collegae!