Haagse School: fabrieksmeisjes, verjaarde roem & het archief van Arti et Amicitiae - Editie #126
Aankomende veilingen
CATAWIKI VEILINGEN AMSTERDAM - Klassieke kunst veilingen (schilderijen) - online only - variërend van 2 tot 8 augustus - met onder andere een sneeuwlandschap door Otto, een bomschuit door Jacob Glaudianna de Haan, Van Lokhorst, Heerebaart, Van Vreumingen, Joseph Bles, Vrolijk, Hoppenbrouwers, W.G.F. Jansen en een Italiaans meisje door Sipke Kool. Check hier.
Nieuws: Archief van Arti et Amicitiae naar het RKD
Tentoonstelling: ‘Stille Pracht, de verzameling van Paul Arntzenius’ - Museum Gouda
Nieuws: Kamer van Koophandel schenkt 'Fabrieksmeisjes op de Prinsengracht te Amsterdam' van Isaac Israels aan Amsterdam Museum
De collectie van het Amsterdam Museum is uitgebreid door een donatie van de Kamer van Koophandel. Het museum ontving het schilderij 'Fabrieksmeisjes op de Prinsengracht te Amsterdam' (ca. 1894) van Isaac Israels. Het werk heeft jarenlang in de vergaderzaal van het Algemeen Bestuur van de KVK Utrecht aan de Waterstraat in Utrecht gehangen. Inmiddels is het voor publiek te zien in de vaste presentatie Panorama Amsterdam in het Amsterdam Museum aan de Amstel. Een voorstudie is in het bezit van het Centraal Museum in Utrecht.
Via Instagram: @dutchcultureusa
VERTAALD - Het Metropolitan Museum of Art toont verschillende Nederlandse tekeningen en prenten in de expositie "Van Gogh, Mondriaan en Munch: Selecties uit de afdeling Tekeningen en Prenten". Tijdens deze tentoonstelling zijn nieuw verworven werken naast een selectie werken van Nederlandse kunstenaars uit de negentiende tot de eenentwintigste eeuw te zien.
Van 7 juli – 11 oktober 2022
Meer informatie hier.
🖼️ Vincent van Gogh, Burning Weeds (Dutch, Zundert 1853–1890 Auvers-sur-Oise), Metropolitan Museum of Art.
Bekijk volledige post op Instagram hier.
Biografie: De bijzondere landschappen van portretschilder Haverman
De keuze van een kunstenaar zich te specialiseren in een bepaald onderwerp wordt hem nogal eens ingegeven door hoop op commercieel gewin, maar kan, zeker op de lange termijn, nadelig voor hem uitpakken. Zo heeft H.J. Haverman (1857 - 1928) zich rond 1900 gespecialiseerd en ontwikkeld tot een van Nederlands meest gevierde portretschilders, maar daarmee is tegelijkertijd zijn andere schilderkunst overschaduwd.
Nu, honderd jaar later, zijn de destijds geportretteerde bekende Nederlanders vergeten en is veel van het werk van Haverman in de kelders van de musea verdwenen. Dat is jammer, want H.J. Haverman behoorde, zeker in zijn jonge jaren, tot de avant-garde van Nederland en heeft, behalve portretten, prachtige landschappen geschilderd.
Hendrik Haverman wordt gerekend tot de schilders van Tachtig. Hij werd geboren in Amsterdam, waar hij van 1874 tot 1878 aan de Rijksacademie leerling was van August Allebé en van 1881 tot 1886 een eigen atelier, een zogenaamde loge, had. Hier raakte hij bevriend met diverse medestudenten, waaronder Jan Voerman, Jan Veth, Mau van der Valk, Willem Witsen en Jacobus van Looy. Evenals verschillende van hen ging ging Haverman ook kunstkritieken schrijven, te weten in de tijdschriften De Gids, De Kroniek en in Woord en Beeld. Toen de Franse symbolistische dichter Paul Verlaine in 1892 een bezoek aan Nederland bracht, werd er tevens een soiree ten huize van Haverman georganiseerd. Langzaam maar zeker groeide Haverman uit tot een vooraanstaand kunstenaar. Hij kreeg als portretschilder regelmatig opdrachten, behaalde op diverse tentoonstellingen zilveren en gouden medailles, was erelid van verschillende kunstenaarsgenootschappen, waaronder Pulchri, waar hij van 1921 tot 1923 voorzitter was. Maar zijn kunsthistorisch meest boeiende periode was toen al achter de rug.
Van 1880 tot 1890 heeft Haverman een aantal opvallende landschappen geschilderd waarvan zich de ontwikkeling van zijn typische stijl goed laat aflezen. Aanvankelijk had vooral de compositie zijn aandacht. Haverman blijkt in deze periode te zoeken naar een vlakverdeling, waarin niet één onderwerp centraal staat, maar verschillende onderwerpen gelijkmatig over het hele beeld verspreid staan. Zo heeft hij bijvoorbeeld in het schilderij "Walzin" de horizon hoog in het vlak geplaatst, met als gevolg dat hij het beeld totaal kon vullen met een stapeling steenblokken, een waterval en lang doorlopende voorgrond met keien, bloemen en takken. De enige mensfiguur, een kleine hengelaar rechtsboven in het vlak, speelt een bescheiden bijrol. Een dergelijke compositie zonder feitelijk onderwerp was kenmerkend voor de vroege landschappen van Haverman en gold, gezien het jaar waarin dit schilderij gemaakt is, als zeer uitzonderlijk.
In 1889 vertrok Haverman uit Nederland voor een reis naar Spanje en Marokko, waar hij zich liet inspireren door de exotische omgeving. Een groot aantal landschappen dat hij tijdens deze reis schilderde heeft dezelfde compositorische opbouw als het schilderij uit 1881, waarbij een opvallende rol is toebedeeld aan de grillige schaduwpatronen in de ruime voorgrond. De wijze van schilderen is echter veranderd. In zijn vroege werk is de losse manier waarop Haverman schildert impressionistisch te noemen. In dit latere werk daarentegen hanteert hij, overeenkomstig de schilders van de Nabis, een meer cloisonistische schilderwijze, waarbij hij gebruik maakt van duidelijke omtreklijnen. Haverman heeft deze stilistische ontwikkeling in zijn werk zorgvuldig overwogen. Van een groot aantal schilderijen zijn nauwkeurige voorstudies bekend. En meerdere malen voerde hij zijn tekeningen uit in ets- of lithografietechniek, want Haverman was ook een enthousiast graficus. Als medewerker aan De Nederlandsche Etsclub (1885 - 1896) en tevens illustrator van De Kroniek, heeft hij prachtige prenten gemaakt van de meest uiteenlopende onderwerpen. Gebouwen, straattaferelen, naakten, moeders met kinderen.
In Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift uit 1929 schreef R.W.P. de Vries jr. een uitgebreid artikel over Haverman. Zijn openingszin luidde: "Wie zich Haverman's werk voor de geest roept, denkt dadelijk, en eigenlijk alleen, aan zijn spirituele portretten.' Het heeft even geduurd, maar nu wordt deze beperkte blik verruimd. In diverse musea komt de laatste jaren langzaam maar zeker ook zijn andere werk, knipperend tegen het felle licht, uit de donkere kelders tevoorschijn. En vooral zijn kleurrijke landschappen lijken in de stralende zon weer opnieuw tot leven te komen.
Dit verhaal is geschreven door Jaap Versteegh en verscheen eerder in de uitgave 'Schoonheden met een verhaal - uit de collectie van Pygmalion Beeldende Kunst', waarin Versteegh verschillende kunstenaars uit de collectie van Kunsthandel Pygmalion beschrijft aan de hand van kenmerkende kunstwerken.
Special Offer!
Werken van Haagse School schilders zijn te koop voor iedereen: van €100.000.000,- tot €100,- Van veilinghuis tot marktplaats. Elke editie treft u hier een Special Offer.
Op dinsdag 23 augustus komt bij Historia Auktionen in Berlijn een romantische ruïne in de zonsondergang door Jacobus Augustinus de Rijk (Hilversum, 1831 - Voorhout, 1897) onder de hamer. Zoon van de schilders James de Rijk en Anna van Delden. Olieverf op paneel. 26 x 32 centimeter. Bieden vanaf 800 euro. Linksonder gesigneerd. In dezelfde veiling ook twee kerktorens door Van Prooijen. Meer informatie hier.
*disclaimer - Bij twijfel wordt eventueel een kanttekening geplaatst aangaande de echtheid van getoonde werken, echter in geen geval wordt echtheid gegarandeerd, dwz ook niet wanneer er geen kanttekening geplaatst is.
Met kunsthistoricus Werner van den Belt heb ik een boek gemaakt over de schilders van de Duin- en Bollenstreek (2021). Bestellen kan via de website van uitgeverij WBOOKS.
Enthousiast? Stuur deze nieuwsbrief gerust door aan vrienden en collegae!