Haagse School Nieuwsbrief: een olijke Mondriaan, gratis naar Springer & het veranderlijke landschap - Editie #137
Haagse School Nieuwsbrief: een olijke Mondriaan, gratis naar Springer & het veranderlijke landschap - Editie #137
Maandelijkse nieuwsbrief over de schilders van de Haagse School.
Welkom bij de 137ste editie van de Haagse School Nieuwsbrief. Een herstart. Een kleine twee maanden na de laatste editie in december 2022. Deze nieuwsbrief is verstuurd via een nieuwe e-maildienst (Substack). De opmaak is iets gewijzigd, de inhoud (bijna) onveranderd. Voortaan weer elke maand het laatste nieuws over de schilders van - en rondom - de Haagse School! Met veilingen, tentoonstellingen, (boek)recensies, een special offer en de nieuwe rubriek: ‘het werk’
Aankomende veilingen
KORST VAN DER HOEFF DEN BOSCH - februariveiling - tot f6 ebruari - met Haaxman, J.F. Spohler, bloemen en een groene vaas door Willem Eliza Roelofs, Dankmeijer, een gezicht op Haaren door Oerder, Kleintjes, Krabbé, W.G.F. Jansen, Van Kregten, Smissaert, Pieters, portret van een bloemenmeisje door Hasselman, Schipperus, Willem Maris, Vrolijk, Larij, Cornelis Kuypers, De Bruin, Van Essen, Van Wijngaarden, Knip, Willem Koekkoek, Deutmann, Kruijsen, Kever, Braakensiek, De la Rivière en de de Sint Servaasbrug in Maastricht door Groenewegen. Check hier.
DERKSEN VEILINGBEDRIJF ARNHEM - Kunst & Antiekveiling - tot 7 februari - met Ronner-Knip, Van Everdingen, De la Rivięre, De Bock, Markus, Striening, Vogel, Haverman, Marinus Gidding, Cornelis Kuypers, Keus, Riegen, Lopes de Leao Laguna, Bogman, Van der Weele, Geijp, Münninghof, Van Langen, Nefkens, Ferwerda, Van Ingen, Van Lerven, Israëls, Bastert, Wally Moes en Baukema. Check hier.
VENDU ROTTERDAM - timed online tot 14 februari - met Gildemeester, Van Wijngaerdt en Bleijs. Check hier.
VEILINGHUIS PEERDEMAN UTRECHT - kunst & antiekveiling - 19 februari - Catalogus beschikbaar vanaf 5 februari. Check hier.
VAN SPENGEN KUNST & ANTIEK VEILINGEN HILVERSUM - februariveiling - kijkdagen 23 t/m 26 februari - afloop online veiling vanaf 27 februari. Catalogus nog niet beschikbaar. Meer informatie hier.
VENDUEHUIS DEN HAAG - Een oog voor schoonheid: Een collectie Nederlandse kunst uit de 20ste eeuw - Online Only | 14 - 28 februari 2023 - Online catalogus beschikbaar: 14 februari 2023. Check hier.
Nieuws: Gouwenaars gratis naar Springer
Het Goudse stadsgezicht van Cornelis Springer 1817-1891 dat Museum Gouda eind vorig jaar heeft verworven is - op vertoon van een (adres)bewijs - van 9 t/m 12 februari gratis te bezichtigen in het museum. Op het schilderij uit 1863 is een gedeelte van de noorderzijbeuk van de monumentale Sint-Janskerk in Gouda te zien. Zelfs de beroemde glas-in-loodramen zijn te onderscheiden. Op de voorgrond is het zogenoemde Zakkendragershuisje afgebeeld, met links daarvan het voormalige Kraamvrouwenportaal. Het werk werd op 16 november 2022 geveild bij het Venduehuis in Den Haag en bracht daar € 48.000 op. Springer maakte meerdere stadsgezichten van Gouda, maar daarvan was er nog geen enkele in een Nederlandse museale kunstcollectie te vinden.
Tentoonstelling: ‘Strike a pose - Mondriaan en de fotografie’ - Fotomuseum Den Haag
Dat fotografie een krachtig middel is om jezelf neer te zetten, daar was kunstenaar Piet Mondriaan (Amersfoort, 1872 – New York, 1944) zich van meet af aan van bewust. Gedurende zijn carrière laat ‘de vader van de abstractie’ zich geregeld fotograferen in zijn atelier als een serieuze eenling. De veel lossere en sociale kant van Mondriaan blijkt uit kiekjes van zijn privéleven die in een onderzoek naar de kunstenaar naar boven zijn gekomen.
In de tentoonstelling Strike a Pose | Mondriaan en fotografie in het Fotomuseum Den Haag wordt aan de hand van zeventig foto’s de rol die fotografie speelde in het leven van Mondriaan belicht. Zo komen zijn formele en informele kant samen. Iconische portretten gemaakt door fotografen van naam worden afgewisseld met nooit eerder getoonde snapshots die een zeldzaam inkijkje geven in het privéleven van een van de grootste kunstenaars van de twintigste eeuw. De tentoonstelling is gemaakt in samenwerking met het RKD, dat gelijktijdig de publicatie Mondriaan en fotografie. De kunstenaar in beeld uitbracht. In dit boekwerk zijn alle tot nu toe bekende foto’s van Mondriaan en zijn atelier gebundeld. Meer informatie over de tentoonstelling hier en over het boek en het project van RKD hier.
Tentoonstelling: ‘Het veranderlijke landschap - van Voerman tot Van der Linden’ - Museum de Fundatie - Zwolle
De IJsselschilder Jan Voerman (Kampen, 1857 – Hattem, 1941) schilderde het landschap herkenbaar en romantisch, met monumentale stapelwolken, weidse luchten en vee rustend in de uiterwaarden. In de lijn met het impressionisme richtte hij zich vooral op de sfeer van het landschap. Van bedreigend en stormachtig tot kalm en helder. Alhoewel het door Voerman zo geliefde IJssellandschap in de afgelopen eeuw niet zoveel veranderd lijkt te zijn, zijn de gevolgen van de klimaatverandering in dit gebied toch ook zeer merkbaar – denk bijvoorbeeld aan verzanding en grote hoeveelheden regenwater die hun weg moeten vinden. Zelfs de koeien zijn niet meer dezelfde: Voerman schilderde het Maas-Rijn-IJsselvee, nu staat er vooral Holstein te grazen.
In de tentoonstelling ‘Het veranderlijke landschap - van Voerman tot Van der Linden’ die nog tot en met 11 juni 2023 te zien is in Museum de Fundatie in Zwolle, worden de schilderachtige IJsselgezichten van Voerman aangevuld door werken uit de Fundatie Collectie die de veranderde weergave van het landschap in de kunst van tijdgenoten van Voerman laat zien, van Piet Mondriaan tot Charley Toorop. Op nog duidelijk herkenbare landschappen van rond 1900 volgen experimentele interpretaties van de natuur uit het interbellum. Meer informatie hier.
Via Instagram
Vandaag is de geboortedag van Elisabeth Adriani-Hovy (Amsterdam, 25 januari 1873 - Utrecht, 7 november 1957). Deze kunstenaar was gespecialiseerd in stillevens en dromerige, maar realistische stadsgezichten. Deze stadsgezichten maakte Adriani-Hovy veel in Utrecht, Amersfoort en Enkhuizen. In haar werken legt ze nadruk op het ruimtelijke en architectonische, in plaats van verhalende elementen. 🏙️
***
🎨 Elisabeth Adriani-Hovy, Gezicht op de Bemuurde Weerd vanaf de Nieuwe Kade, met op de achtergrond de molen "Rijn en Zon", 1926
Bekijk de volledige post op Instagram hier.
Het werk: van een valse Isaac Israels tot een echte Bramine Hubrecht
In de Haagse School Nieuwsbrief 2.0 worden de biografieën vervangen door de rubriek ‘het werk’. Nog steeds over één schilder, maar dan met een focus op een belangrijke gebeurtenis of baanbrekend werk uit de carrière van de kunstenaar. Soms een eigen onderzoek, soms een herwaardering van een bestaand onderzoek.
Museum Catharijneconvent in Utrecht bezit sinds 2014 een schilderij van vier ‘bruiden’, dat op basis van een handtekening was toegeschreven aan Isaac Israels (1865 - 1934). Er werd altijd al vermoed dat de handtekening van Israels en de bijbehorende datum '1883' vals waren. Het was echter niet mogelijk geweest om het schilderij aan een andere kunstenaar te koppelen. Op basis van nieuwe informatie kan het nu worden geïdentificeerd als een werk van Bramine Hubrecht (1855 - 1913). Een van Hubrechts schetsboeken in het Rijksmuseum en een uniek geschenk van Pulchri Studio hielpen bij het oplossen van de puzzel. Dat schrijft Anna Koldeweij in het Rijksmuseum Bulletin-artikel (Editie 68, 2020) over de ontdekking die zij deed tijdens haar onderzoek dat begon toen zij in 2017/18 als junior researcher in Museum Catherijneconvent werkte.
Valse handtekening
Behalve het signatuur 'Isaac Israels/ 1883' vertoont de schilderstijl geen gelijkenis met Israels' karakteristieke, veel grovere en zwieriger toets. Ook de fijnere stijl van zijn vroege werken, waaronder de processie in de Oud-katholieke parochiekerk in Den Haag - die hij in 1881 meermaals schilderde - komen niet in de beurt. Nauwkeurige bestudering onder ultraviolet licht en waarnemingen met een stereomicroscoop bevestigden het vermoeden dat de handtekening vals is. Zeker nu ook bekend is dat deze over de oorspronkelijke vernislaag geschilderd werd.
Toeschrijving aan Bramine Hubrecht
Het zijn natuurlijk de meisjes op het schilderij waardoor de maker kon worden gevonden. In twee werken van Bramine Hubrecht werden vrijwel identieke meisjes gevonden. Een simpele schets in een van Hubrechts bewaard gebleven schetsboeken in het Rijksmuseum is duidelijk een snelle voorstudie voor het oudste - en grootste - meisje op het schilderij (in de slide links). Een gesigneerde aquarel die Hubrecht maakte voor de beroemde Pulchrikast uit 1901, thans in de Koninklijke Verzamelingen in Den Haag, toont het kleinste meisje met de doornenkroon in haar hand (in de slide rechts).
Levensloop
Bramine Hubrecht (Rotterdam, 21 juli 1855 – Holmbury St Mary, 5 november 1913) was een dochter van mr. Paul François Hubrecht (1829-1902) en Maria Pruys van der Hoeven (1824-1901). Haar vader was onder meer secretaris-generaal van Binnenlandse Zaken en Staatsraad. Ze werd opgeleid aan de Haagse Academie van Beeldende Kunsten en vervolgens aan de Amsterdamse Rijksacademie (1878-1886) bij August Allebé, tegelijkertijd met Isaac Israels. Ze won diverse internationale prijzen. Ondermeer in Antwerpen, Chicago en München. In 1885 werd ze benoemd tot erelid van het Koninklijk Belgisch Aquarellistengezelschap. Daarnaast was ze lid van kunstenaarsgenootschap Arti et Amicitiae en erelid van de Hollandsche Teeken Maatschappij. Ze maakte in 1888 een portret van de toen zeventigjarige professor dr. Franciscus Cornelis Donders (1818-1889), een vriend van haar vader, met wie ze in datzelfde jaar trouwde. In 1892 hertrouwde ze met dr. Alphonse Marie Antoine Joseph Grandmont (1837-1909) en bracht ze haar tijd afwisselend door in Taormina op Sicilië en in Doorn. Bramine Hubrecht overleed in 1913, op 58-jarige leeftijd, op huize The Shiffolds in Holmbury St Mary, in het Engels graafschap Surrey. In het Rijksmuseum Bulletin-artikel (Editie 68, 2020) van Koldeweij is ook een uitgebreide levensloop van deze veelzijdige kunstenares te lezen, inclusief diverse afbeeldingen van haar werken.
Special Offer
Werken van Haagse School schilders zijn te koop voor iedereen: van €100.000.000,- tot €100,- Van veilinghuis tot marktplaats. Elke editie treft u hier een Special Offer.
Bij Auktionshaus Plückbaum in Bonn wordt tijdens de 353. Kunst- und Antiquitäten Auktion op 10 februari een klassiek Jacob Maris-motief aangeboden; een gezicht op de Koepelkerk in Amsterdam, met de kades langs het IJ. De gebouwen niet helemaal waarheidsgetrouw, en daarmee juist helemaal des Jacob Maris. Olieverf op doek. Afmetingen: 55 x 43.5 centimeter. Betreft het een echt werk van de meester? Dan is het een buitenkansje met een startprijs van €2000. Meer informatie hier.
*disclaimer - Bij twijfel wordt eventueel een kanttekening geplaatst aangaande de echtheid van getoonde werken, echter in geen geval wordt echtheid gegarandeerd, dwz ook niet wanneer er geen kanttekening geplaatst is.
Enthousiast? Stuur deze nieuwsbrief gerust door aan vrienden en collegae!
Het boek De schilders van Amsterdam (WBOOKS, 2022) maakte ik samen met kunsthistoricus Werner van den Belt. Het gaat over kunstenaars die verslag doen van de ontwikkeling van het Amsterdam van hun tijd. Vijf eeuwen schilderkunst in de hoofdstad. Van Rembrandt tot Breitner en van Monet tot Max Beckmann. Meer informatie en bestellen kan hier, via uitgeverij WBOOKS, of hier via bol.com