Haagse School: romantiek, avontuur & depressie bij de Noorderlingen - Editie 4

Aankomende veilingen

ONDER DE BOOMPJES LEIDEN - Kunst- en antiekveiling 2017 - schilderijen op 28 november - met verrassend veel lots vol deugdzaam boerenleven waaronder tweemaal boerenvrouwen op een zandpad van Théophile de Bock, een ploegende boer van W.G. Jansen, een boerin van Piet Meiners, boerenvrouwen met kruiwagen van Hendrik Kever, maar ook een zonsondergang van Van de Sande Bakhuyzen, een Chinese vaas van Arntzenius en Nefkens, Monnickendam, Jacob Maris, Morgenstjerne Munthe, Van Vuuren, Wijsmuller en Schregel, W.B. Tholen, Artz en een ontroerende moeder met kind van Neuhuys. Check >>> HIER <<<

'Moeder met kind' - Aquarel: Albert Neuhuys

HET ALD FRYSLAN IJLST  - Kunst- en antiekveiling - 28/11 tot 01/12 - met veel Noorderlingen en nautica zoals een gezicht op het IJ van Hobbe Smith en bomschouten van Mesdag. Check >>> HIER <<<

VAN SPENGEN HILVERSUM - Kunst- en antiekveiling - 11 december -  Check >>> HIER <<<

NOTARISHUIS ARNHEM - Kunst- antiek- en inboedelveiling - 11 december - Check >>> HIER <<< 

Tentoonstelling - 'De romantiek in het Noorden'

Het Groninger Museum presenteert met 'De Romantiek in het Noorden – van Friedrich tot Turner', het eerste internationale overzicht van landschapschilderkunst uit de Romantiek in Noord-Europa. In grofweg de periode 1800 - 1850 deelden de voorlopers van de Haagse Scholers de lakens uit. In Het Groninger museum staan Andreas Schelfhout (leerlingen oa: J.W. van Borselen, Jongkind), Wijnand Nuijen en Barend Koekkoek vanaf 9 december naast Friedrich en Turner. 

'Een Hollands winterlandschap met schaatsenrijders, een paardenslee en een koek-en-zopie' Olieverf op paneel: Andreas Schelfhout (bron: Kunsthandel Bies)

Ducumentaire - Hendrik Willem Mesdag

Still uit de documentaire: Jos van den Berg in de duinen in de rol van 'Mesdag'

'...De film vertelt het verhaal van hoe een bankierszoon uit Groningen zijn dromen waarmaakte en uitgroeide tot een wereldvermaard zeeschilder. Met prachtige camerabeelden wordt geschetst wie Mesdag was en wat hij betekent tot op de dag van vandaag...' Deze documentaire over de Groningse Hagenaar, voor tijdens een koude avond (speelduur 52 minuten), met een kom snert op schoot, werd mij onder de aandacht gebracht door de kunstenaar Jos van den Berg. Eerder uitgezonden door Omroep West. 

Tentoonstelling - 'De mythe en het meisje'

Restaurator Lisa Elbers in actie bij Israels' Mata Hari portret (bron: Kröller-Müller Museum - http://bit.ly/2hSXWtc)

Honderd jaar na haar dood is in het Fries Museum de grootste Mata Hari-tentoonstelling ooit te zien. Aan de hand van persoonlijke bezittingen, foto’s, plakboeken, brieven en militaire dossiers ontmoet u Margaretha Zelle, het meisje achter de iconische Mata Hari. Wanneer het binnenkort tijd is voor de Elfstedentocht kunt u dat mooi combineren met een bezoekje aan het Fries Museum en het prachtige portret dat Isaac Israels schilderde van Margaretha, voor de gelegenheid in bruikleen gegeven door het Kröller-Müller museum. 

Biografie: Gerrit van Houten

Gerrit van Houten (1866 - 1934) had het fragiele gemoed van Van Gogh en een minstens even groot talent. Hij leefde langer dan zijn illustere tijdgenoot maar het grootste deel geïnstitutionaliseerd, ten onder gegaan aan zijn eigen ambitie om de werkelijkheid te vangen.

Gerrit van Houten op jeugdige leeftijd

Waterverf als medicijn
Gerrit groeide op in een kunstminnend gezin. Het ouderlijk huis stond aan het Damsterdiep, net buiten de poorten van de stad Groningen, naast de houtzagerij van zijn vader. Ook Gerrits broer Derk en zus Alida schilderden van jongs af aan, maar niet gezegend met het talent van Gerrit. En dan was er natuurlijk ook nog tante Sientje van Houten, de vrouw van Mesdag. Gerrit kreeg al jong tekenlessen aan de Groningse Academie Minerva. Een mega talent, maar ziekelijk. De waterfverfdoos was het medicijn wanneer hij weer eens bed moest houden. De combinatie van school en tekenen werd de jonge kunstenaar te veel. Zijn schilderscarrière kreeg voorrang en in de tweede klas verliet hij het Gymnasium. 

'Oosterhaven, Groningen' (1882) - Aquarel: Gerrit van Houten

De productieve periode van Gerrit van Houten zou maar kort zijn. Op vijftienjarige leeftijd kon het grote publiek voor het eerst kennis maken met zijn talent. In maart 1882 was in het gebouw van het 'Kunstlievend Genootschap Pictura' in Groningen een aquarel van Gerrit te zien die lovend werd onthaald. Een jaar eerder had hij al zijn eerste olieverfschilderij gemaakt. Een zeegezicht. Oom H.W. Mesdag was onder de indruk - 't is curieus, en 't is serieus' - maar verweet zijn jonge, opkomende neef al snel dat hij hem te zeer navolgde, wat uiteindelijk voor een definitieve verwijdering tussen beide schilders zorgde. In een brief schreef Gerrit: 'Mesdag heeft een ontzettenden invloed door zijn rijkdom, zoodat alle schilders en menschen die wat met hem uit te staan hebben hem vleien en napraten. Ik zal hem echter trachten te tonen dat ik het omtrent schilderen uitmuntend buiten hem redden kan, daar hij Pa en mij reeds meermalen te kennen heeft gegeven dat hij niets met mijn schilderen wilde te maken hebben.'

Beroepsverbod
De werken die officieel in de canon beland zijn, zijn allen tot stand gekomen tussen Gerrits' dertiende en vierentwintigste levensjaar. In het latere werk is is de labiele geestestoestand van Gerrit reeds voelbaar: '...driftige toetsen, een sterke psychische intensiteit en een kleur, die gemeten met de maatstaven van de tijd niet helemaal 'natuurlijk' is en al naar het expressionisme zweemt...,' aldus De Gruyter in De Haagse School (1968). Zijn geestestoestand verslechterde snel en in 1892 werd hij opgenomen in het Provinciaal ziekenhuis in Santpoort. Tekenen en schilderen werd hem daar verboden, waarmee een vroegtijdig einde kwam aan een veelbelovende kunstenaarsloopbaan. In 1934 - ruim veertig jaar na zijn opname, waarin slechts sporadisch 'verwilderd' werk van hem is nagelaten - overleed Gerrit van Houten op 67-jarige leeftijd in het ziekenhuis in Santpoort. Hij is begraven op de Zuiderbegraafplaats in Groningen.

'Sterrebos' - Olieverf op paneel: Gerrit van Houten

Het werk van Gerrit wordt beheerd door de Gerrit van Houten stichting, die gevestigd is in de Fraeylemaborg te Slochteren, alwaar een groot deel van zijn werken de kerntentoonstelling vormt. In 1991 werd er naar aanleiding van de 125ste geboortedag een jubileumviering gehouden, waarbij een boek verschenen is. Dat vindt u >>> HIER <<< digitaal. De Groningse schrijver Tonnus Oosterhof verwerkte het leven van Gerrit van Houten in de enerverende roman 'Het dikke hart'. 

'Gezicht op de trein' (1884) - Olieverf op deurpaneel / boekomslag: Gerrit van Houten / De Bezige Bij

Special Offer!

Werken van Haagse School schilders zijn te koop voor iedereen: van €100.000.000,- tot €100,- Van veilinghuis tot marktplaats. Elke editie treft u hier een 'Special Offer'

Tijdens de 19th Century European & Orientalist Art veiling van Christies aankomende 14 december in London vindt u dit monumentale werk van Pieter Josselin de Jong (110 x 131 cm), getiteld 'Italian Morra Players'. Josselin de Jong schilderde deze Italianen waarschijnlijk bij één van de mijnen in Limburg of Wallonië, waar hij werkte aan een door hem gekoesterd thema: arbeiders in de mijnen en hoogovens. Geschatte opbrengst tussen de 15k en 20k Britse Ponden. Een volledig aan Josselin de Jong gewijde tentoonstelling is momenteel te zien in Panorama Mesdag (>>> HIER <<<). Een tekening van zijn hand voor een heel ander bedrag vindt u >>> HIER <<<

'Italian Morra players' - Olieverf op doek: Pieter Josselin de Jong

Heeft u tips of reacties? U wilt sponsor worden, of bijdragen aan de volgende edities? Dan kunt u reageren op deze mail. Weest welkom!

Enthousiast? Stuur deze nieuwsbrief door aan vrienden en collegae.