Haagse School: schenkingen, geanimeerde levens & een warme gloed - Editie #159
Maandelijkse nieuwsbrief over de schilders van de Haagse School.
Welkom bij de 159ste editie van de Haagse School Nieuwsbrief.
Voor je het weet maak je alweer de laatste nieuwsbrief van het jaar. Alhoewel, de echt allerlaatste van 2024 wordt maandag 30 december verstuurd. Ik was in eerste instantie voornemens een aantal boeken te bespreken, maar er is zoveel te doen deze dagen, dat in deze nieuwsbrief ten eerste de vele mooie tentoonstellingen en beurzen aan bod komen.
Hopelijk blijft er daarnaast nog tijd om te lezen, zodat ik verslag kan doen van de nieuwe publicaties en recente ontdekkingen die op mij wachten. Het boek over ‘schelm & schilder’ Tony Offermans (1854-1911) bijvoorbeeld, of het uitvoerige ‘Zwart op wit’, over de Nederlandsche Etsclub, uitgegeven naar aanleiding van de gelijknamige tentoonstelling in het Dordrechts Museum. Als het echt koud wordt, dan kan ik mij met een kop warme chocolademelk verschansen en ‘op reis’ gaan met ‘pen en penseel’ in het boek over de Dordtse schilders Frans en Jan Hendrik Lebret en hun reis naar Java in 1863 dat ik onlangs ontdekte.
Het belooft een mooie maand december te worden, zeker met ook alle veilingen nog in het verschiet!
Persoonlijk kijk ik terug op een maand met een zeer geslaagde boekpresentatie bij boekhandel Maximus in Hillegersberg op 5 november, waar ik het eerste exemplaar van ‘De schilders van Rotterdam;’ mocht overhandigen aan stadshistoricus en oud-directeur van Museum Rotterdam prof. Paul van de Laar. En op het moment van schrijven is de inkt in de boeken de ik afgelopen weekend heb gesigneerd tijdens de PAN in Amsterdam nog bijna warm. De interesse voor een Rotterdams boek was er in de hoofdstad niet minder om! Goed ook om te zien dat de schilders van de Haagse School en (schilder)kunst in het algemeen op z’n prachtig podium zoveel mensen weet te vermaken en te ontroeren.
Aankomende veilingen
VEILINGHUIS OMNIA KOLHAM - Kunst & antiekveiling 195 | 3 en 4 december - met Engel, Kerling en meerdere werken door Roessingh. Check hier.
VEILINGHUIS VAN SPENGEN HILVERSUM - Kunst & Antiekveiling | 9 t/m 12 december - schilderijen deel I met Akkeringa, Ronner-Knip, Verveer, een naakt door Isaac Israels, Van Mastenbroek, Klinkenberg, Apol, Margaretha Roosenboom, Willem Roelofs, Gabriël, haringpeetsters en aardappelrooisters door Sadée, Mari ten Kate en J.H. Weissenbruch, Bosboom, Westerbeek, Tholen, Blommers, Ansingh, Te Gempt, Eerelman, Eickelberg, Spohler, Schenkel, Lopes de Leao Laguna, Martens, Akkeringa, Van Beers, H.W. Mesdag, Vertin, Ten Berge, Dommelshuizen, Smits, Eversen, Dijsselhof en Kiers. Check hier. Schilderijen deel II met Zandleven, Ansingh, Bauer-Stumpff, Gorter, Reijntjens, Weissenbruch, Akkeringa en een schip in de branding door W.J. Schütz. Check hier.
ONDER DE BOOMPJES LEIDEN - December 2024 Timed Online Veiling | 9 tot 11 december - met Wijdogen, Hoppenbrouwers, Damschröder, Zandleven, Willem Maris, Miedema, Jozef Israëls, Van der Nat, Geijp, Geraldine van de Sande Bakhuyzen, Mari ten Kate, Tadema-Groeneveld, Van Soest, Berlage, Hermanus Koekkoek, Koopman, Hoynck van Papendrecht, Rotteveel, Roermeester, Steelink sr., Eduard Karsen, Heuff, Ronner-Knip, Hanedoes, Van Daalhoff en De Bock. Check hier.
VEILINGHUIS ALD FRYSLAN WOMMELS - Decemberveiling | Veiling 16 t/m 20 december - catalogus binnenkort online. Check hier.
AAG AUCTIONEERS AMSTERDAM - Classic to contemporary art | 17 december - catalogus binnenkort online. Check hier.
VENDU ROTTERDAM - Algemene veiling - 18 en 19 december - met Larij en Raaphorst. Check hier.
VEILINGHUIS VAN ZADELHOFF HILVERSUM - Kunst & Antiekveiling | 16 tot 24 december - met J.J.C Spohler, Weissenbruch, Heijenbrock, Van Langen, Zürcher, Geijp, Hoppenbrouwers, Van Vuuren, Anzingh, Dievenbach, Jurres, Van der Ven, Van Wijngaerdt, Bleijs, Wolbers en W.G.F. Jansen. Check hier.
Nieuws: schenking De Bock aan Panorama Mesdag, derde Van der Waay voor Edams Museum
Museum Panorama Mesdag heeft via een particuliere schenking uit de Mercura collectie een bijzondere aanwinst verkregen. Het betreft het strandgezicht Vissersboten op het strand van Théophile de Bock (1851-1904), een van zijn zeldzame strandgezichten. Met de toevoeging van dit werk aan de museumcollectie kan het museum een bredere context geven aan de makers van het wereldberoemde Panorama van Scheveningen. Meer informatie hier.
Het Edams museum is een derde schilderij van Nicolaas van der Waay (1855-1936) rijker. Het tafereel betreft een Volendamse die in het voorhuis van het Edams Museum staat. Met deze aanwinst komt het totaal op drie werken van de Amsterdamse schilder die bekend is van diverse schilderijen van weeskinderen en de panelen van De Gouden Koets. Meer informatie hier.
3D animatiefilm over leven en werken van J.H. Wijsmuller
Videograaf Niels van der Veen laat de schilderijen en biografie van de Amsterdamse schilder J.H. Wijsmuller (1855-1925) tot leven komen in een geanimeerde korte film. Nu te zien in de tentoonstelling 'J.H. Wijsmuller, schilder van het mooie Nederland’ in het Voerman Museum. En hierboven. Meer informatie hier.
Tentoonstelling: ‘Hoe Van Gogh naar Groningen kwam’ - Gronings Museum
Het werk van Vincent van Gogh had een enorme impact op de kunstenaars van het Groningse collectief De Ploeg. Dit blijkt uit onderzoek van Mariëtta Jansen, gastconservator van de tentoonstelling Hoe Van Gogh naar Groningen kwam, die afgelopen weekend werd geopend in het Groninger Museum. Weinig mensen weten dat in het Groninger Museum één van de grootste tentoonstellingen van Vincent van Gogh ooit te zien is geweest. Een prestatie van een stel eigenzinnige Groningers en ondernemende studenten, die vanaf 1896 de moderne kunst naar het Noorden brachten.
In Hoe Van Gogh naar Groningen kwam barst het van de personages die vol durf en experiment de tijdgeest en cultuur veranderden. Zo wordt in de tentoonstelling – net als in 1896 – werk getoond van Jan Toorop, Belgische symbolisten en Franse prentkunstenaars, waaronder Henri de Toulouse-Lautrec: allemaal vernieuwers binnen de bestaande kunstorde. Ook Johanna van Gogh-Bonger, Vincent's schoonzus, was een kernfiguur: de 128 werken van Van Gogh die in Groningen werden tentoongesteld kwamen hoofdzakelijk uit haar collectie. Bij de huidige tentoonstelling is ook een gelijknamig boek verschenen bij uitgeverij WBOOKS. Meer informatie over de tentoonstelling hier en over het boek hier.
Groningen is niet de enige stad die de invloed van Van Gogh recent heeft laten onderzoeken. Ter verbereiding op 140 jaar 𝙑𝙖𝙣 𝙂𝙤𝙜𝙝 𝙞𝙣 𝘼𝙣𝙩𝙬𝙚𝙧𝙥𝙚𝙣 presenteerden Ron Dirven en Eva Geene (curatoren Van Gogh AiR) tijdens een bijeenkomst op de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen het onderzoek naar Van Gogh in Antwerpen. De activiteiten die hieraan gekoppeld worden beginnen in november 2025 en duren tot 28 februari 2026. Het samenwerkingsprogramma bestaat uit tentoonstellingen, kunstenaarsresidenties met Morpho en de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten Antwerpen en samenwerkingen met kunstinstellingen en galeries en een publicatie. Meer informatie hier.
Tentoonstelling: ‘Schilderen in de gloed van de oven: Herman Heijenbrock (1871-1948)’ - Stedelijk Museum Vianen
Herman Heijenbrock was de bekendste en belangrijkste industriekunstenaar van Nederland. Hij reisde door heel Nederland en grote delen van Europa om de grote industrie te verbeelden. In de tentoonstelling ‘Schilderen in de gloed van de oven: Herman Heijenbrock (1871-1948)’ in het Stedelijk Museum Vianen is nu te zien hoe de kunstenaar werd betoverd door productieprocessen, de harde arbeid en de oranjerode gloed van de brandende ovens. De tentoonstelling biedt een breed en indrukwekkend overzicht van het industriële werk van Heijenbrock. Daarin is te zien hoe hij trefzeker het licht wist te schilderen in de donkere fabriekshallen.
Andere industriekunstenaars keken vooral naar de sociale status van de fabrieksarbeiders. Heijenbrock laat juist het productieproces zien. In zijn werk en in zijn schrijven blijkt steeds het geloof van Heijenbrock in de vooruitgang. Dat kwam voort uit het optimisme dat hij in de industrie zag. In de tentoonstelling is dat terug te zien in zijn betoverende voorstellingen met fabrieksarbeiders die ruwe materialen omtoveren tot verfijnde voorwerpen. Met snelle lijnen legde Heijenbrock - veelal in pastel - in intense kleuren levendig vast wat hij in de fabriek zag gebeuren. Meer informatie hier.
Tentoonstelling: ‘Binnenskamers’ - Museum Paul Tetar van Elven - Delft
In Museum Paul Tetar van Elven in Delft is dit weekend de tentoonstelling 'Binnenskamers' geopend over de schilder Alexander Hugo Bakker Korff (1824-1882). Bakker Korff was de beste vriend van Paul Tétar van Elven. Paul en Hugo, zoals ze meestal werden genoemd, waren studiegenoten aan de Haagse Academie en werden boezemvrienden, ‘broeders in de kunst’. Samen studeerden ze, bespraken zij de schilderkunst, bezochten elkaars familieleden en schreven elkaar uitgebreide brieven over van alles en nog wat, zoals goede vrienden en vakbroeders dat doen.
Behalve de liefde voor de kunst waren er meer overeenkomsten: ze werden allebei geboren in het tweede huwelijk van hun vader, ze hadden een flink aantal (half)zussen én beiden waren fervente verzamelaars.
‘Bakker Korffjes’ waren in zijn eigen tijd zeer geliefd en vonden hun weg naar menig verzameling. Tegenwoordig is dat minder. In 2024, zijn 200ste geboortejaar, wordt de Bakker Korffkamer in Museum De Lakenhal in Leiden, waar hij woonde, heringericht en nu is er dus in Delft een tentoonstelling in het huis waar hij waarschijnlijk vaak te gast is geweest. Nog te zien tot 25 mei 2025. Meer informatie hier.
Tentoonstelling: ‘Verdroomd impressionisme’ - Noord-Veluws Museum - Nunspeet
Op 14 december opent in het Noord-Veluws Museum een tentoonstelling met een uitgebreid overzicht van het oeuvre van de in het Groningse Winschoten geboren Edzard Koning (1869-1954), maar ook van zijn broer Arnold Koning (1860-1945) zal er werk te zien zijn.
Al in 1886 trok Edzard Koning met zijn studievrienden Lapidoth en Thorn Prikker van de Haagse Academie voor Beeldende Kunsten naar Nunspeet. Het dorp op de noordelijke Veluwe werkte in die tijd als een magneet op kunstenaars. Buiten schilderen – en plein air – wilden ze. In navolging van de kunstenaars in het Franse Barbizon zochten zij eind 19e eeuw nieuwe ongerepte plekken waar het leven eenvoudig en puur was.
Koning maakte veel schetsen in de vrije natuur, die hij in zijn atelier vaak tot precieze tekeningen, aquarellen en litho’s uitwerkte. Rond 1900 krijgt Edzard Koning grote bekendheid als illustrator van De kleine Johannes van Frederik van Eeden. Als de firma Verkade plaatjesalbums over de natuur gaat uitgeven met teksten van Jac .P. Thijsse wordt Edzard Koning gevraagd om vier albums te illustreren. Meer informatie hier.
@rkd via LinkedIn
De nieuwste aflevering van de RKD Podcast staat online en is te beluisteren via onder andere Spotify en Apple Podcasts. In deze aflevering gaat het over één van de weinige vrouwelijke kunsthandelaren in de tweede helft van de negentiende eeuw. Caspar Stalenhoef spreekt met RKD-conservator Evelien de Visser over Helene Schemel (1850-1907), een ondernemende vrouw die na het overlijden van haar man een eigen kunsthandel oprichtte om haar hoofd boven water te houden. Meer informatie hier.
Bekijk de volledige post op LinkedIn hier.
@singerlaren via Instagram
👀 EEN NIEUWE KIJK | Arina Hugenholtz
De avond valt en een laaghangende mist omhult het dorp. Kerkgangers stappen de winterkou in en laten het warme licht van de kerk achter zich.
Deze aquarel van Arina Hugenholtz (1847-1934) maakt deel uit van de oorspronkelijke verzameling van Anna Singer. Op aanraden van schilder Anton Mauve bezoekt Hugenholtz in 1885 voor het eerst Laren, waar ze het dorpsleven vastlegt in een impressionistische stijl. Het kunstenaarsdorp bevalt haar goed; als ‘grand dame’ van de Larense kunstenaars is zij aanwezig bij feestelijke gelegenheden en treedt zij regelmatig op als spreekster. Daarnaast vervult zij de rol van gastvrouw voor nieuwe schilders in het dorp. Zo ontstaat een trouwe vriendschap met Anna en William Singer. Tot haar dood blijft zij in Laren wonen.
📷 Arina Hugenholtz, Kerkuitgang te Laren, Singer Laren, schenking Anna Singer-Brugh, 1956.
👉 Nu te zien in onze collectiepresentatie ‘Een nieuwe kijk’. Boek je ticket met starttijd via singerlaren.nl/eennieuwekijk.
Bekijk de volledige post op Instagram hier.
Het aanbod / resultaat
Werken van Haagse School schilders zijn te koop voor iedereen: van €100.000.000,- tot €100,- Van veilinghuis tot Marktplaats. Elke editie treft u hier een werk dat te koop wordt aangeboden of recent is verkocht.
Tijdens de veiling van Hampel Fine Art Auktionen in München op donderdag 5 december worden twee werken van Isaac Israels aangeboden. Een portret van actrice Greetje Lobo-Braakensiek in de rol van Eliza Doolittle in Pygmalion, waarschijnlijk in 1914-1915 opgevoerd in het Scala Theater in Den Haag. Richtprijs € 60.000 - 80.000 en een aquerel van een gezicht op Schevingen met de pier. Richtprijd € 12.000 - 15.000.
*disclaimer - Bij twijfel wordt eventueel een kanttekening geplaatst aangaande de echtheid van getoonde werken, echter in geen geval wordt echtheid gegarandeerd, dwz ook niet wanneer er geen kanttekening geplaatst is.
Het boek De schilders van Rotterdam (WBOOKS, 2024) maakte ik samen met kunsthistoricus Werner van den Belt. Op zoek naar het DNA van de Rotterdamse schilderkunst. Waar de stad en de kunsten elkaar omarmen, is de haven nooit ver weg. Nu verkrijgbaar in de boekhandels of online hier.
Wat een interessante 3D animatiefilm over Wijsmuller in het Voerman Muesum, heel bijzonder!
Wat wederom een panorama aan kunstzinnigheid;we kunnen weer op de tour de l'art!,groet,Jan Hoekstra