Het internationale landschap, een frisse wind & kies kleurig - Editie #147
Maandelijkse nieuwsbrief over de schilders van de Haagse School.
Welkom bij de 147ste editie van de Haagse School Nieuwsbrief.
De tentoonstelling ‘Van Gogh aan de Seine’ in het Van Gogh Museum in Amsterdam toont zo’n tachtig werken van Vincent van Gogh (Zundert, 1853 – Auvers-sur-Oise, 1890) en andere postimpressionisten. ‘Opzienbarend’ schrijft kunsthistoricus en journalist Stefan Kuiper erover in de Volkskrant.
In de 19de eeuw werden plaatsen vlak buiten Parijs beter bereikbaar via bruggen en treinen. Tegelijkertijd domineerden rokende schoorstenen van fabrieken steeds vaker de horizon. De tentoonstelling laat zien hoe Vincent van Gogh en zijn Franse collega’s deze veranderingen vastlegden.
Een onderwerp dat ook doet uitzien naar een Nederlandse pendant, met ondermeer ‘Il vient de loin’ van Gabriël - uit hetzelfde jaar als de bruggen over de Seine bij Ansnières -, maar natuurlijk ook de fabrieken van Herman Heijenbrock, de bouwplaatsen van Breitner en de Rotterdamse havengezichten van Van Mastenbroek & co.
Aankomende veilingen
VEILINGHUIS PEERDEMAN UTRECHT - Veiling 3 december - met Van den Berg, Doeleman, Kever, De Bock, Weijns, Bodifée, Jurres, M.A. Koekkoek, Van Steenwijk, Bisschop, Schipperus, Knip, Van Wijngaerdt, Klijn, Miedema, Mari ten Kate, De Wild, een Amsterdams wintergezicht door Klinkenberg, Sterre de Jong, W.G.F. Jansen, Apol, Weissenbruch, Maria Engelina van Regteren Altena, Hartz, Willy Sluiter, rozen in een fles door Voerman, Bongers, Van Hettinga Tromp, De Constant Rebecque, Van Daalhoff, Pothuis, Moes en verschillende werken - waaronder vele bloemstillevens - van Zandleven. Check hier.
AAG AUCTIONEERS AMSTERDAM - 11 december - Veiling 526 – Classic To Contemporary Art. Catalogus volgt. Check hier.
ADAMS AMSTERDAM ACTIONS - 12 december - NRC Anniversary Sale - met Van Assendelft, Heijenbrock, Klinkenberg, Raaphorst, Eerelman, Rueter, een gitaarspeler door Isaac Israels, Krabbé, Van Wijngaerdt, een zomerse wasdag door Willem de Zwart, Tholen, Voerman, Van Dam van Isselt. Check hier.
VENDU ROTTERDAM - 13 en 14 december - Algemene Veiling - Hermanus Koekkoek, Bleys en Van Langen. Check hier.
VEILINGHUIS VAN SPENGEN HILVERSUM - schilderijen 12 december - catalogus online vanaf 30 november - Check hier.
VAN ZADELHOFF VEILINGEN HILVERSUM - 18 december - Kunst & Antiekveiling - Van Daalhoff, Zandleven, Van Hettinga Tromp, Bos, Van Rossum du Chattel, Voorn Boers, Helder, Schipperus, Vrolijk, Westerbeek, Geijp, Kever, eenden door Helfferich, Bogman, Stroebel, Roessingh en De la Rivière. Check hier.
Voorbeschouwing: ‘Frisse wind. Impressionisme van het noorden’ - Singer Laren
Van 17 januari tot en met 5 mei 2024 waait er een frisse wind door de museumzalen van Singer Laren. In de bijzondere reizende tentoonstelling ‘Frisse wind. Impressionisme van het Noorden.’ wordt in samenwerking met het Museum Kunst der Westküste (Alkersum/Föhr) en het Niedersächsisches Landesmuseum Hannover een topselectie getoond van het Duitse, Deense en Nederlandse impressionisme. Het frisse groen, het gedempte licht en de steeds wisselende wolkenluchten creëren een andere sfeer dan het bekende Franse impressionisme. Met werk van onder meer Max Liebermann, Fritz Mackensen, Lovis Corinth en Max Slevogt uit Duitsland, Anna en Michael Ancher, Peder Severin Krøyer en Viggo Johansen uit Denemarken en de Nederlanders Johan Barthold Jongkind, Jo Koster, Anton Mauve, George Hendrik Breitner, Isaac Israëls en Jan Toorop. Meer informatie hier.
Voorbeschouwing: ‘Het internationale landschap. Schilderen in de buitenlucht in de negentiende eeuw’ - Rijksmuseum Twenthe - Enschede
Naar buiten, lopen totdat je een schilderachtig plekje hebt gevonden of verrast wordt door een donderbui. Want, zo zei de Nederlandse kunstenaar Willem Roelofs (1822-1897), “met boos weer is de natuur […] hem het liefst.” Kunstenaars kiezen in de (tweede helft van de) negentiende eeuw voor het eerst bewust voor het eigen landschap – dat wat zij overal om hen heen zien. En dit gebeurt niet alleen in Nederland. Deze ontwikkeling is terug te zien in de wereldwijde kunstproductie van deze periode. In zowel West-Europa als de Verenigde Staten, Rusland, Korea, China en Japan trekken kunstenaars door hun eigen landschap, op zoek naar inspiratie. Ze gaan op zoek naar het eigene, het bijzondere en het spectaculaire in hun omgeving en geven dit weer op hun unieke manier. Van 18 februari tot en met 9 juni 2024 organiseert Rijksmuseum Twenthe een grote landschapstentoonstelling rond dit internationale fenomeen van de plein-air schilderkunst gedurende de tweede helft van de negentiende eeuw.
Rijksmuseum Twenthe zal met ongeveer zestig werken van kunstenaars van over de hele wereld het internationale fenomeen van deze kunstenaarskolonies en het buiten schilderen centraal stellen. De eigen collectie vormt het uitgangspunt, waarbinnen de School van Barbizon goed vertegenwoordigd is. Meer informatie hier.
Tentoonstelling: ‘Kieskleurig’ - Kunsthandel Simonis & Buunk - Ede
Een andere visie op kleur kan juist hele aparte en creatieve kleurcombinaties opleveren, aldus Kunsthandel Simonis & Buunk. In de catalogus bij hun verkooptentoonstelling ‘kieskleurig’ is een een selectie van de bestaande collectie en recent aangekocht werk. De naast elkaar geplaatste werken mogen contrasteren, maar elkaar niet ‘bijten’. Overeenkomst in thematiek is aardig, maar als het dan ook uit dezelfde periode afkomstig is wordt het een open deur. Dus naast veel schilders uit de negentiende eeuw zoals Hart Nibbrig, Isaac Israels, Maria Vos, Van Looy, Jongkind en De Zwart, bijvoorbeeld ook Corneille, Appel en Lucebert. Meer informatie hier.
Via LinkedIn: Museum PanoramaMesdag
Hendrik Willem Mesdag had een ijzeren werkdiscipline als het ging om de voorbereidingen van zijn panorama. Hij maakte in zijn schetsboek potloodschetsen van opeenvolgende uitzichten op het strand van Scheveningen. Op dubbele pagina's legde hij systematisch delen van het strand vast met opvallende markeringspunten als gebouwen en duintoppen.
In zijn schetsboek zien we 2 cirkels, in gelijke parten opgedeeld. Daarover 'verdeelde' hij zijn schetsen, met op elk deel een van de markeringspunten, zodat overal iets stond dat de blik van het publiek zou trekken.
Bekijk de volledige post via LinkedIn hier.
Via Instagram: @centraalmuseum
In het begin van de jaren '30 begonnen broer en zus Van Baaren met het verzamelen van een kunstcollectie. Deze collectie zou uiteindelijk een indrukwekkende verzameling aan porselein, zilver, meubels en 19de en 20ste-eeuwse schilderkunst worden. Waaronder ook iconische schilderijen van Isaac Israëls, zoals dit portret van twee meisjes. Tegenwoordig is de collectie Van Baaren als langdurige bruikleen bij het Centraal Museum ondergebracht.
Bekijk dit schilderij vanaf 16 december in de Van Baaren-zaal in Collectie Centraal. Lees meer over de vernieuwde vaste collectieopstelling hier.
Bekijk de volledige post via Instagram hier.
Kijktip: ‘Suze Robertson: Beter bestreden dan genegeerd’ - Omroep Max
De documentaire 'Beter bestreden dan genegeerd' vertelt het verhaal van de bijzondere kunst en de niet minder bijzondere persoonlijkheid van Suze Robertson. Oorspronkelijke uitzenddatum 9 januari 2023. Bekijk hier.
Het werk: ‘Jacobskerk met boom’ - Piet Mondriaan
Piet Mondriaan (Amersfoort, 1872 – New York, 1944) woonde vanaf zijn achtste in Winterswijk. Vanuit het huis dat nu bekendstaat als “Villa Mondriaan”, tekende hij veelvuldig één van zijn meest geliefde onderwerpen: de Jacobskerk. Hij beeldde het gebouw minstens zes keer af. Tussen de takken van een appelboom door zien we de hoge kerk ver boven het dorp uit torenen.
Het lijkt misschien onhandig, maar Mondriaan tekende de takken van de appelboom met opzet voor het zicht op de kerktoren. Hij schilderde en tekende graag takken. De boom zorgt er namelijk voor dat wat we zien net als bij een mozaïek of glas-in-loodraam opgedeeld wordt in kleinere delen. En wat deze lijnen en kleurvlakken deden met de voorstelling, moet hem geïnteresseerd hebben. We zien bomen namelijk regelmatig terug in het werk dat hij maakte in zijn jonge jaren.
Bovenstaande informatie is afkomstig van de website van Villa Mondriaan, waar op dit Moment de tentoonstelling ‘HEIMAT | Jong en Veelbelovend’ te bezichtigen is. Villa Mondriaan selecteerde zes kunstenaars die allen op verschillende wijze en met verschillende materialen dezelfde boodschap uitdragen: hoe je het ook wendt of keert, binnen het kunstenaarschap is geboortegrond een onmisbare voedingsbodem.
Waar kom je vandaan? Welke impact heeft cultuur op je identiteit? En hoe heeft je omgeving jou gemaakt tot wie je bent? De plek waar je wordt geboren en de mensen die je omringen, maken een geboortegrond tot ‘thuis’. Voor Piet Mondriaan was ‘thuis’ de witte villa aan de Zonnebrink in Winterswijk. Met zijn schilderspalet in de hand zette hij hier de eerste stappen in zijn ontwikkeling als kunstenaar. Geholpen door zijn oom en zijn vader schilderde Piet het Achterhoekse landschap. Alhoewel de wereldberoemde schilder is geboren in Amersfoort legde Piet in Winterswijk de basis voor zijn kunstzinnige coming-of-age. Meer informatie over de tentoonstelling hier.
Special Offer
Werken van Haagse School schilders zijn te koop voor iedereen: van €100.000.000,- tot €100,- Van veilinghuis tot marktplaats. Elke editie treft u hier een Special Offer.
Bij HAMPEL Fine Art Auctions in München wordt op 7 december een groepsportret van de leden van het leprozenhuis in Rotterdam door Cornelis Willem Hoevenaar de jongere (Utrecht, 1847 - Utrecht 1884) geveild. Gouache op karton. Afmetingen 23,5 x 36 cm, achter glas in een originele Empire lijst. Richtprijs € 2000 - 3000. Meer informatie hier.
Hoevenaar werd in oktober 1847 geboren als zoon van de kunstschilder Cornelis Willem Hoevenaar en Elisabetha Weegenaar. Hij kreeg zijn opleiding tot kunstschilder van zijn vader, telg uit een Utrechts geslacht van schilders, tekenaars en graveurs. Hij schilderde met name landschappen, stadsgezichten, strandgezichten en dieren. Hoevenaar woonde en werkte in zijn geboorteplaats Utrecht, waar hij ook tekenleraar was. Het werk van Hoevenaar werd tentoongesteld in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. Diverse van de door Hoevenaar gemaakte tekeningen bevinden zich in het gemeentearchief van Utrecht.
Van sommige schilderijen is niet duidelijk of hij de maker is of zijn gelijknamige vader. Dat zou ook wel eens het geval kunnen zijn met het portret van de leden van het Rotterdamse leprozenhuis, dat wordt aangeboden in München. Het is een kopie van een werk van een verre voorvader; Pieter Hoevenaar (Utrecht, ca. 1600-1605 - Rotterdam ca. 1637/1657), dat onderdeel uitmaakt van de collectie van het Museum Rotterdam.
*disclaimer - Bij twijfel wordt eventueel een kanttekening geplaatst aangaande de echtheid van getoonde werken, echter in geen geval wordt echtheid gegarandeerd, dwz ook niet wanneer er geen kanttekening geplaatst is.
Het boek De schilders van Amsterdam (WBOOKS, 2022) maakte ik samen met kunsthistoricus Werner van den Belt. Het gaat over kunstenaars die verslag doen van de ontwikkeling van het Amsterdam van hun tijd. Vijf eeuwen schilderkunst in de hoofdstad. Van Rembrandt tot Breitner en van Monet tot Max Beckmann. Meer informatie en bestellen kan hier, via uitgeverij WBOOKS, of hier via bol.com.
Wat leuk, ik weet nu eindelijk waar vandaan een van mijn lievelingsschilderijen van Mondriaan vandaan komt: de Sint Jacobskerk.